Σάββατο 29 Αυγούστου 2009

ΑΜΚΑ. Άλλο ένα σημείο των καιρών;


Απέναντι στην χορεία των κατ' επάγγελμα εσχατολόγων, κινδυνολάγνων και κυρίως "αυθεντικών¨ ερμηνευτών των περίφημων "σημείων των καιρών" που έχουνε κατακλύσει και το διαδίκτυο, προτάσσουμε την καθ' όλα σοβαρή και μετρημένη γραφίδα του Αρχιμανδρίτη Γεωργίου Καψάνη, καθηγουμένου της Ι.Μ Γρηγορίου Αγίου Όρους. Λόγος σεμνός, μετρημένος και κυρίως πλήρης θεολογικής τεκμηρίωσης και Ορθοδόξου Εκκλησιαστικού φρονήματος. Μη φοβείσθε» (Ματθ. 28:10)


...το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι αν θα παραλάβουμε σε ένα δημόσιο έγγραφο έναν αριθμό, έστω μέσα σε ένα κλίμα ούτως ή άλλως προβληματικό και ενδεικτικό των «σημείων των καιρών», αλλά αν θα τον δεχθούμε ως σημείον προσκυνήσεως του Αντιχρίστου και ως Χάραγμά του, όταν αυτός ο ίδιος έλθη. Υπό την έννοια αυτή ο ΑΜΚΑ, ως αριθμός πού θα διευκόλυνε την Πολιτεία να επιτέλεση το καθήκον της έναντι των πολιτών, είναι ηθικώς και πνευματικώς ουδέτερη (έχουμε βεβαίως ήδη ειπεί ότι είναι προβληματική και επικίνδυνη η αριθμοποίησις στα χέρια τυραννικών καθεστώτων ή στο πλαίσιο της ηθικής ασυδοσίας της εποχής μας). Η παρουσία όμως του ΑΜΚΑ στην ζωή μας μας υπενθυμίζει το καθήκον μας και μπορεί να είναι το καλύτερο μήνυμα του Θεού σε όλους μας, να εντείνουμε την καθημερινή μας μετάνοια, να προσέχουμε τους εαυτούς μας «μήποτε βαρυνθώσιν ημών αι καρδίαι έν κραιπάλη και μέθη, και μερίμναις βιωτικαίς, και επιστή εφ’ ημάς αιφνίδιος η ημεέρα εκείνη, ως παγίς γαρ επελεύσεται επί πάντας τους καθήμενους επί πρόσωπον πάσης της γης» (πρβλ. Λουκ. κα’ 34-35). Εφ’ όσον έλάβαμε εντολή από τον Κύριο να προσέχουμε τα «σημεία των καιρών» (Ματθ. ιστ’ 3), και εφ’ όσον βλέπουμε ότι η παγκοσμιοποίηση σε πολιτικό, οικονομικό και θρησκευτικό επίπεδο προχωρεί, η αποστασία από το θέλημα του Θεού αυξάνει, και ο πολύς κόσμος ζη σε μία αδιαφορία για την πνευματική ζωή, μπορούμε να ιδούμε τις καταστάσεις αυτές ως «σημεία των καιρών» και να καλλιεργήσουμε την πίστι μας, την μετάνοια μας, την αγάπη μας προς τον Κύριο, και το μαρτυρικό μας φρόνημα. Έτσι θα μπορέσουμε να ετοιμασθούμε για να αντιμετωπίσουμε την πλάνη του Αντιχρίστου, αν πρόκειται να έλθη στις ήμερες μας «ίνα κατισχύσωμεν εκφυγείν ταύτα πάντα τα μέλλοντα γίνεσθαι [τον κατα-τρεγμό του εναντίον της Εκκλησίας], και σταθήναι έμπροσθεν του Υιού του ανθρώπου» (πρβλ. Λουκ. κα’ 36) με ελπίδα στην αιώνια ζωή μαζί Του στην Βασιλεία του Πατρός.

Το πλήρες κείμενο του Αρχιμ. Γεωργίου Καψάνη έχει αναρτηθεί στο vatopaidi.wordpress.com.

Εμείς είμαστε οι άλλοι, του Κώστα Λεονταρίδη


Υπάρχει ένα ανέκδοτο-ιστορία, με διαβολεμένη πυκνότητα. Σας το καταθέτω (ή το υπενθυμίζω): ένας φιλήσυχος ανθρωπάκος χάνει τα βήματά του και μέσα στο σκοτάδι βρίσκεται σε κακόφημη γειτονιά της πόλης. Σ’ ένα στενό, τον στριμώχνουν τρεις τέσσερις αγριάνθρωποι, μέλη συμμορίας, τον κολλάνε στον τοίχο, βγάζουν μαχαίρια και τον ρωτάνε.

-Λέγε ρε, είσαι με εμάς ή με τους άλλους;

Με τρεμάμενη φωνή ο ήρωάς μας απαντά με τον πιο αναμενόμενο τρόπο. «Μ’ εσάς είμαι, θέλει ρώτημα;»

Τότε οι άγριοι μπήγοντας τα μαχαίρια τους στο κορμί του ανυπεράσπιστου, φωνάζουν γελώντας: την πάτησες, εμείς είμαστε ο άλλοι.

Η χαριτωμένη ιστοριούλα έχει συγγενικά στοιχεία με τους γλυκανάλατους τίτλους που δίνουμε στην Αθήνα τον Αύγουστο, όταν η πρωτεύουσα αδειάζει, φεύγουν οι «άλλοι». Ξαφνικά, κι ενώ όλα τα κτίρια και ο στενός της ορίζοντας παραμένουν στη θέση τους, οι ασχήμιες της μετακομίζουν μαζί με τους παραθεριστές και από αβίωτη πόλη γίνεται μια Αθήνα με ανθρώπινο πρόσωπο -έτσι δεν λέμε;- επειδή ακριβώς οι περισσότεροι απουσιάζουν. Τη βαφτίζουμε ανθρώπινη κάθε Αύγουστο, χωρίς να έχει πρασινίσει, χωρίς να έχει σμικρυνθεί, χωρίς να έχει γίνει πιο φθηνή. Κι αυτοί που μένουν, ξεχνώντας τη συνεχή εναλλαγή των ρόλων συμπεραίνουν -μεταξύ μας τώρα...- ότι λείπουν οι βάρβαροι (ανάμεσά τους φίλοι, συγγενείς, γνωστοί) και η Αθήνα τούς φαίνεται σαν ένα ψυχωφελές κάδρο που το χαζεύουν χωρίς να στριμώχνονται. Εχουμε λοιπόν υπογραμμένη μια ομαδική κυνική ομολογία. Δεν είναι η πόλη που μάς τρελαίνει, όσο οι «άλλοι», αυτοί είναι που κάνουν τη ζωή ανυπόφορη. Ενα υδροκέφαλο τέρας δεν μετατρέπεται από τη μια μέρα στην άλλη σε αναδυόμενη Αφροδίτη που αποκαλύπτει τις χάρες της, έτσι δεν είναι;
Ξεψυχάει και αυτός ο Αύγουστος, από αύριο θα αρχίσει με την αρχή των συγκοινωνούντων δοχείων να ασχημαίνει πάλι επισήμως η Αθήνα, ο «δακτύλιος» της από την 1η Σεπτεμβρίου θα περισφίγγει το νευρικό σύστημα των οδηγών.
Η πρωτεύουσα ξαναγίνεται αβίωτη, και δεν φταίμε «εμείς» αλλά ο «άλλοι», οι βάρβαροι επιστρέφουν για να συνενωθούν με πρώην βαρβάρους που από ένστικτο επιβίωσης θα ξαναγίνουν βάρβαροι, η ζωή επανέρχεται στους κανονικούς ρυθμούς και στις (αν)ισορροπίες της. Εν μέσω καμένων δασών, η πόλη θα εξακολουθεί να χρωματίζεται από το αποτύπωμα όλων μας.
Οσοι έχουν συμβιβαστεί με την ιδέα ότι τίποτα δεν θα αλλάξει, παραδίδουν ηττημένοι τη σκυτάλη στις επόμενες γενιές με θλιβερό επιχείρημα: οι «άλλοι» ήταν πιο πολλοί, πιο δυνατοί.


Τρίτη 25 Αυγούστου 2009

Ο καμένος και ο … καημένος


Πως μπορεί μια εικόνα να αλλάξει από τη μια στιγμή στην άλλη. Μια εικόνα, που κάνει όλα τα διαμερίσματα της ψυχής να ανοίγουν πόρτες και παράθυρα μπροστά της, ξαφνικά η ίδια εικόνα σε κάνει να κλείσεις όχι μόνο την ψυχή αλλά και τα μάτια.
Προχωρώ μέσα στο καμένο δάσος. Η εικόνα του Παραδείσου μεταμορφωμένη σε κόλαση. Ακουμπώ το χέρι πάνω σε καμένο κορμό, όπως σε ώμο αρρώστου, προσπαθώντας να συμπαρασταθώ στο μαρτύριο. Βγαίνει καπνός από μέσα του, όπως η απόγνωση ξεχειλίζει από την ψυχή. Εκεί, έχοντας ακουμπήσει πάνω στον καμένο κορμό, ψηλαφώντας τον πόνο του, άκουσα θρήνο να βγαίνει μαζί με τον καπνό μέσα από τα σπλάχνα του. Θρήνο που και ο Ιερεμίας ο Προφήτης θα ζήλευε:
- Με λες, εδώ και αιώνες, ξύλο παρακοής, ενώ η παρακοή είναι δικό σου γέννημα. Θα ήμουν ξύλο υπακοής εάν εσύ το ήθελες.
- Μα εγώ…, πήγα να δικαιολογηθώ αλλά ο θρήνος σα χείμαρρος ορμητικός με παρέσυρε.
- Καις οτιδήποτε μπορεί να γίνει σταυρός στη ζωή σου.
- Να σου πω…
- Τσουρουφλίζεις τους αδελφούς σου με τη συκοφαντία, την κατάκριση που βγαίνουν σα φωτιά από το στόμα σου.
- Ξέρεις εγώ…
- Καταστρέφεις ό,τι ευωδιάζει μέσα σου και γύρω σου.
-…
- Ρυπαίνεις και την πνευματική σου ατμόσφαιρα και τον αέρα που αναπνέεις.
- Μα …, κατάφερα να ξεστομίσω.
- Ό,τι σου προσφέρει σκιά και σε ξεκουράζει το κερνάς φωτιά. Το δέντρο το ευσκιόφυλλο, τη Θεοτόκο, με βλασφημίες της ανταποδίδεις την ευεργεσία. Τους αγίους που μέσα στον καύσωνα της ζωής σου με δροσιά σε κοινώνησαν, στο καμίνι της λήθης τους καταδίκασες.
-…
- Φωτιά σκορπάς παντού. Άλλωστε φωτιά έχεις μέσα σου, τη φωτιά των παθών σου. Αυτό έχεις, αυτό δίνεις.
Δεν τόλμησα να προφέρω, ούτε μονοσύλλαβη λέξη. Όλα τα παρέσυρε το θρηνητικό άσμα.
- Νεκρώνεις ό,τι ζωντανό βαριανασαίνει και μέσα σου και γύρω σου.
- …
- Μεταδίδεις το θάνατο και την αρρώστια.
- …
- Θέλεις, λέει, να φτιάξεις σπίτια, χρειάζεσαι οικόπεδα και σκάβεις μεθοδικά τον τάφο σου.
- …
- Καμένη γη η ψυχή σου κακομοίρη. Ήρθε το ζωντανό νερό, ήρθε ο σποριάς και συ γη στείρα, καταδικασμένη σε ακαρπία.
-…
- Δεν μιλάς; Για πες μου; Εσύ με φύτεψες; Εσύ με πότισες; Εσύ κουράστηκες; Δώρο για σένα ήμουν. Δώρο Εκείνου που δημιούργησε και ‘μενα και ‘σένα. Ούτε τα δώρα που σου δόθηκαν, δεν είσαι ικανός να χαρείς. Τα δώρα της αγάπης Του, έγιναν στα χέρια σου όπλα επικίνδυνα και ολέθρια.
- …
- Σε λυπάμαι, καημένε, σε λυπάμαι, είπε το δέντρο, βγάζοντας τον καπνό που έκαψε το τελευταίο ζωντανό του κύτταρο.
- Συγχώρα με, συγχώρα με, κατάφερα να ψελλίσω, τρέχοντας μέσα στο μακρύ, καπνισμένο, νεκρό, πρώην παράδεισο.


Ευροκλύδων
Τεύχος 17, Μάιος - Ιούλιος 2007

Σάββατο 22 Αυγούστου 2009

Φοβάμαι όλα αυτά, που θα γίνουν για μένα, χωρίς Εσένα…


Φόβος ο ανώνυμος φίλος. Γεγονός, ο φόβος, που το νιώθω πριν ακόμη μάθω το όνομα του. Με συντροφεύει από τη στιγμή που ο Θεός, έδωσε ευλογία να κάνω το πρώτο μου βήμα, έξω από τη μητρική ασφάλεια. Έχουμε γίνει αχώριστοι. Παντού μαζί, στην κούνια, στα παιχνίδια, στις αταξίες μου. Μόνο όταν τρέχω στης μάνας μου την αγκαλιά, αυτός κοντοστέκεται και περιμένει να βγω από τα τείχη μου, τα δύο της χέρια. Τα βράδια οι επισκέψεις του γίνονται συχνότερες γιατί του αρέσει να παίζει με το σκοτάδι και τις σκιές. Μου είπαν ότι μεγαλώνοντας θα αφήσω το φόβο στα παιδικά μου χρόνια, παρέα με τα παιχνίδια, την αθωότητα και ότι άλλο αφήνω έξω από τις βαλίτσες της ζωής. Ίσως αυτό είναι το τελευταίο παραμύθι των παιδικών χρόνων.

Φόβος ο επώνυμος σύντροφος. Μεγαλώνω, και μαζί με μένα ο φόβος μου ή μάλλον οι φόβοι μου. Τώρα έγιναν πολλοί. Ο ένας γεννά τον άλλον. Ο ένας τρέφει τον άλλον. Τώρα φοβάμαι πρόσωπα που αγαπώ. Τι φοβερό!!! Ότι αγαπώ με φοβίζει. Ακόμα και η ζωή μου. Και ότι με φοβίζει το σκοτώνω. Με φοβίζει το παρόν, με τρομάζει το μέλλον. Με φοβίζουν οι άλλοι, με τρομάζει η μοναξιά. Φοβάμαι μη μετανιώσω, μη χάσω, μη νικηθώ. Φοβάμαι ότι μπορεί να μη ζήσω αλλά φοβάμαι και να ζήσω. Φοβάμαι το θάνατο, τον πόνο, την αποτυχία, τον αποχωρισμό. Γνωρίζω καλά ότι μεγεθυντικός φακός του φόβου μου είναι ο εγωισμός και τα σφιχταγκαλιάσματα του με τη ζωή μου. Φοβάμαι να χωρίσω αυτό το ζευγάρι που διαρκώς γεννοβολά γεμίζοντας ασφυχτικά το χρόνο μου.

Μετα φόβου Θεού. Μόνο ένας φόβος μπορεί να νικήσει τον φόβο μου. Ένας φόβος εντελώς διαφορετικός από αυτόν που τόσα χρόνια με συνοδεύει τυρρανικά. Και εδώ φοβάμαι. Φοβάμαι την πίστη που δεν είναι εμπιστοσύνη, την αγάπη που κυοφορεί το συμφέρον, την προσευχή που αναπαύεται στη συνήθεια ή στηρίζεται στην ανάγκη, την ταπείνωση που τρέφει τον εγωισμό, την ιερωσύνη που έχασε την παρακαταθήκη, την αγρυπνία που κοιμίζει την συνείδηση, την νηστεία που δεν είναι πείνα για το Θεό, την εξομολόγηση που δεν γνωρίζει τη μετάνοια, την μετάνοια που δεν ποτίζεται από το στύψιμο της ψυχής, την Θεία Κοινωνία που δεν είναι συνάντηση, επαφή, ένωση, την πνευματική ζωή που δεν έχει Πνεύμα. Και εδώ φοβάμαι, μα αυτά που φοβάμαι γεννούν την Ανάσταση και αποβάλλουν τον φόβο του θανάτου. Δείχνουν τον σταυρό, εκεί που με τον πόνο συμφιλιώνεσαι. Κρατάς αυτό το φόβο για να μη φοβάσαι. Αυτός ο φόβος σε οδηγεί εκεί που ο θάνατος γίνεται ζωή, ο πόνος αρετή, ο φόβος νίκη, ο χρόνος αιωνιότητα. Εκεί βλέπεις τον φόβο σου να χάνει τη δύναμη του και ακούς την επισφράγιση της νίκης «Θαρσείτε, Εγώ ειμί, μή φοβείσθε»

Κυριακή 9 Αυγούστου 2009

Δι' ής ημείς εθεώθημεν...

Τή ΙΕ' τού μηνός Αυγούστου, μνήμη τής πανσέπτου Μεταστάσεως τής υπερενδόξου Δεσποίνης ημών καί αειπαρθένου Μαρίας.



Δαυϊτικήν ωδήν σήμερον λαοί, άσωμεν Χριστώ τώ Θεώ, Απενεχθήσονται φησί, τώ Βασιλεί παρθένοι οπίσω αυτής, απενεχθήσονται εν ευφροσύνη καί αγαλλιάσει, Η γάρ εκ σπέρματος Δαυϊδ, δι' ής ημείς εθεώθημεν, εν ταίς χερσί τού εαυτής Υιού καί Δεσπότου, ενδόξως καί υπέρ λόγον μετατίθεται, ήν ως Μητέρα Θεού ανυμνούντες βοώμεν καί λέγομεν, Σώσον ημάς, τούς ομολογούντας σε Θεοτόκε, από πάσης περιστάσεως, καί λύτρωσαι κινδύνων τάς ψυχάς ημών.




Μηναίο μηνός Αυγούστου

Επαίρονται πύλαι ουράνιοι, Φ.Κόντογλου



Μέσα στον δροσερόν αέρα είναι χυμένη μια μελωδία που την ακούνε οι ευλαβικές ψυχές κι όχι τα αυτιά της σαρκός: «Ιδού ημερα ένδοξος εξέλαμψεν! Επαίρονται πύλαι ουράνιοι… Σήμερον άσατε λαοί Δαϋιτικήν ωδήν επί τη ενδόξω Κοιμήσει…»
Πως λοιπόν να μην σκιρτά από χαρά σήμερα η κτίσις που αναστέναζε όλη και πονούσε μαζί με τους ανθρώπους, ορατά κι αόρατα, έμψυχα κι άψυχα; …Φως γεμίζει την οικουμένη, φως γεμίζει και τις ψυχές, φως κατεβαίνει ως τα βάθη της θάλασσας, φως μπαίνει μέσα στις σκοτεινές σπηλιές, φωτερά γινήκανε όλα τα σκοτεινά, αφού ο θάνατος νικήθηκε από την Πηγή της Ζωής.
Γι’ αυτό, η Κοίμησις που γιορτάζουμε σήμερα δεν είναι ξόδι λυπητερό, αλλά πανήγυρη χαρμόσυνη, γιορτή αθανασίας. Ανίσως δεν ευδοκούσε ο Κύριος να πάρει σάρκα από τούτο το αγιασμένο σκήνωμα που είναι ξαπλωμένο απάνω στο νεκρικό κλινάρι, τι θλίψη απαρηγόρητη θα ‘χαμε όλοι οι άνθρωποι, καταδικασμένοι δίχως ελπίδα στη φθορά και στον θάνατο! Ποια ψυχή θα μπορούσε να δροσιστεί από το γλυκό αγεράκι της αθανασίας χωρίς τη Μητέρα της Ζωής, …ποιος θα ευφραινότανε στον μυστικό παράδεισο, αν δεν τον στόλιζε το Ρόδον το Αμάραντον;

Για τούτη την αιτία δεν ψέλνουμε σήμερα νεκρώσιμα τροπάρια στην Κοίμηση της Θεοτόκου, αλλά ύμνους χαρούμενους και θριαμβευτικούς, τελούντες την θείαν ταύτην και πάντιμον εορτήν της της Θεομήτορος, και κροτούμεν τας χείρας, τον εξ Αυτής τεχθέντα Θεόν δοξάζοντες. Ψέλνουμε με αγιασμένο οίστρο και λέμε: «Άπας γηγενής σκιρτάτω τω πνεύματι λαμπαδουχούμενος. Πανηγυριζέτω δε αϋλων νόων φύσις, γεραίρουσα την ιεράν πανήγυριν της θεομήτορος, και βοάτω Χαίροις, Παμμακάριστε, Θεοτόκε, Αγνή, Αειπάρθενε».



Βιβλίο Παναγία και Υπεραγία
Εκδόσεις Αρμός

Σάββατο 8 Αυγούστου 2009

Ο κορυφαίος των Μακαρισμών, Αρχιεπ. Αυστραλίας Στυλιανού


Γνώρισα ανθρώπους που δεν θα τους έλεγα απαραιτήτως θρησκευόμενους, μήτε θα μπορούσα να πω πως φαινόταν να έχουν κάποια ιδιαίτερη σχέση με τη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας. Εντούτοις, μόλις η κουβέντα μας στράφηκε στα κάπως πνευματικότερα, δεν δυσκολεύτηκαν να δηλώσουν ότι, αν κάτι τους έχει πάντα σαγηνεύσει από το Ευαγγέλιο του Χριστού, αυτό είναι η Επί του Όρους Ομιλία (Ματθ. 5, 7).

Φυσικό επομένως είναι, για τον πολύ κόσμο -ακόμη και για τον μέσο χριστιανό- να σαγηνεύεται και να συγκινείται από την Επί του Όρους Ομιλία, όχι κυρίως λόγω του νέου και βαθύτερου νοήματος... όσο λόγω της απλότητας του ύφους και της στοργής, να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις πιο «αφανείς τάξεις» των ανθρώπων, «τους αδελφούς τους ελαχίστους», όπως έλεγε, σε άλλη περίπτωση, ο Χριστός (πρβλ Ματθ. 25,40).
Δεν έχει κανείς παρά να ξαναδιαβάσει ολόκληρη τη σειρά όπου «μακαρίζονται», δηλαδή ευλογούνται, «οι πτωχοί τω πνεύματι», «οι πενθούντες», «οι πράείς», «οι πεινώντες και διψώντες την δικαιοσύνην», «οι ελεήμονες», «οι καθαροί τη καρδία», «οι ειρηνοποιοί»... για να εκτιμήσει αναλόγως την εν συνεχεία αποστροφή του Χριστού στους ίδιους τους μαθητές του, με κορύφωστι της αξιολογικής κλίμακας στη δήλωση «μοκάριοι εστέ όταν ονειδίσωσιν υμάς και διώξωσιν και είπωσιν παν πονηρόν ρήμα καθ' υμών ψευδόμενοι ένεκεν εμού» (Ματθ. 5, 11).

Πάντως, όσο και αν η ενθουσιώδης κρίση των πολλών για την Επί του Όρους Ομιλία δεν οφείλεται πρωτίστως στο βαθύτερο ηθικό και θεολογικό περιεχόμενο... είναι προφανές και για τον απλούστερο πιστό ότι ο κάθε επιμέρους μακαρισμός δεν αφορά σε ολόκληρη την ανθρώπινη ζωή, παρά σε μία μόνο συγκεκριμένη κατάσταση, και μάλιστα στιγμιαία. Αυτός είναι, άλλωστε, και ο λόγος που οι στιγμιαίες αυτές καταστάσεις αποδίδονται, κατά το πλείστον, με τον τύπο της μετοχής (πεινώντες, διψώντες, πενθούντες κ.ά.) Πώς, όμως, να παρηγορήσει κανείς μια ολόκληρη ζωή με ένα μακαρισμό που αναφέρεται στην αντιμετώπιση μιας μόνο κατάστασης; Με άλλα λόγια, πώς να αντιμετωπίσει ο άνθρωπος την απροσδιόριστη ποικιλία των ενδεχόμενων και επερχόμενων «εκπλήξεων» με καταναλωτικά αγαθά μόνο «μιας χρήσεως”; ...όλος αυτός ο προβληματισμός, ως προς την ψυχολογία του μέσου αναγνώστη, φωτίζεται κατά τρόπον μοναδικό από ένα άλλο σημαντικότατο χωρίο της Καινής Διαθήκης. Πρόκειται για ένα στιγμιότυπο από τη ζωή του Χριστού το οποίο δεν έχει προσεχθεί όσο θα έπρεπε. Ιδού το εν λόγω χωρίο:
Εγένετο δε εν τω λέγειν αυτόν ταύτα επάρασα τις γυνή φωνήν εκ του όχλου είπεν αυτώ· Μακαρία η κοιλία η βαστάσασά σε και μαστοί ούς εθήλασας. αυτός δε είπε· Μενούνγε μακάριοι οι ακούοντες τον λόγον του Θεού και φυλάσσοντες αυτόν... (Λουκ. 11, 27)

Σε αυτό το χωρίο βλέπουμε ότι και πάλι ο λόγος για μακαρισμούς. Όμως, αυτήν τη φορά, µε κάπως ανεστραµµένους τους όρους. Εδώ, δηλαδή, δεν είναι ο Χριστός που αρχίζει να μακαρίζει ανθρώπους ξεχωριστούς. Είναι μια άγνωστη, απλή γυναίκα που μακαρίζει τη Μάνα του Χριστού. Και αυτό, σηµειωθήτω, γίνεται πρώτη και μοναδική φορά στις διηγήσεις της Κοινής Διαθήκης. Συγκλονισμένη από το κήρυγμα του Χριστού, η ταπεινή ακροάτρια δεν κρατήθηκε και ξέσπασε μέσα από το πλήθος µε μια κραυγή ασυνήθιστης περιπάθειας. Δεν μακάρισε η απλή γυναίκα το πρόσωπο της Παναγίας αορίστως. Μακάρισε τα συγκεκριμένα µέλη του σώματος της που ήλθαν σε άμεση επαφή µε τον Θεάνθρωπο, κατά την κυοφορία και τον θηλασμό: «Μακαρία η κοιλία η βαστάσασά σε και µαστοί ους εθήλασας».
...για να ευλογηθεί σε αυτό τον βαθµό η Παναγία, πρέπει να θυµήσουµε ότι είχε προηγουμένως καταθέσει την ανεπιφύλακτη ταπείνωση και υπακοή της στο ουράνιο μήνυμα. Μοναδική της απάντηση το «ιδού η δούλη Κυρίου γένοιτό µοι κατά το ρήµα Σου» (Λουκ. 1, 38). Οι διηγήσεις των Ευαγγελίων μας λένε, επίσης, ότι, ακούοντας πάντα η Θεοτόκος το κήρυγμα του γιού της, δεν τόλµησε ποτέ ούτε να ρωτήσει ούτε να αµφισβητήσεις τίποτε, αλλά µόνο «διετήρει πάντα τα ρήματα ταύτα εν τη καρδία αυτού (Λουκ. Ζ, 51). Η μόνη «ένσταση» που ψέλλισε, στην όλη περιπέτεια που θα ζούσε, αναφερόταν στο κατά πόσο ήταν «επαρκής» για μια τέτοια αποστολή: «Πως έσται µοι τούτο, επεί άνδρα ου γινώσκω;» (Λουκ. 1,34).

Απ' όσα ελέχθησαν πιο πάνω, έγινε ασφαλώς φανερό ότι, απαντώντας ο Χριστός στον μακαρισμό της Παναγίας από την απλή γυναίκα του πλήθους, µας καλεί να παραδειγµατιστούµε και εμείς από τη σχέση της Αειπαρθένου µε τον λόγο του Θεού. Και αυτή η σχέση, όπως βγαίνει ανάγλυφη από τις διηγήσεις των ιερών Ευαγγελίων, δεν ήταν βεβαίως τυπολατρική, νοµικιστική ή ηθικιστική εκπλήρωση τούτης ή εκείνης της εντολής. Ήταν μια παµµερής και ανεπιφύλακτα εγκατάλειψη ολόκληρου του εαυτού της στα χέρια «του ζώντος Θεού».

Αυτήν ακριβώς τη στάση της Παναγίας, που είναι το μείζον, μακαρίζει ο Χριστός, και όχι το ότι τον κυοφόρησε και τον θήλασε, που είναι το έλασσον. ...γι' αυτό ο μακαρισμός τής Παναγίας είναι ο «κορυφαίος», όχι µόνο σε όλο το πλήθος των γνωστών μακαρισμών, αλλά σε όσους άλλους ακόμη θα μπορούσε να φανταστεί ο ευλαβής στοχασμός. Γιατί τους συνοψίζει όλους και τους καταξιώνει, από το ανεξάντλητο βάθος της... αυτοπροσφοράς του ανθρώπου, μπροστά στις ανεξερεύνητες βουλές του Θεού.

Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που και ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής ως ύψιστο στόχο τού επιμέρους πιστού μέσα στην εκκλησία θέτει το να «κυοφορήσει» διά βίου τον λόγο του Θεού, ώστε ο καθείς να αναδειχθεί µε τον τρόπο του «Θεοτόκο» . Γι' αυτό ο μακαρισμός της Παναγίας είναι ο «κορυφαίος», γιατί τους συνοψίζει όλους και τους καταξιώνει, από το ανεξάντλητο βάθος της πλήρους αυταπάρνησης και αυτοπροσφοράς του ανθρώπου, μπροστά στις ανεξερεύντητες βουλές του Θεού.


Περιοδικό Θεός & Θρησκεία, Ιαν. 1999

Πέμπτη 6 Αυγούστου 2009

Πάμπαν εστί αλλότριος της εις Θεόν Αγάπης...


Ο ίχνος μίσους βλέπων εν τη εαυτού καρδία δια οιονδήποτε πταίσμα προς τον οιονδήποτε άνθρωπον, αλλότριος τυγχάνει πάμπαν της εις Θεόν αγάπης· διότι η εις τον Θεόν αγάπη του εις άνθρωπον μίσους παντελώς ούκ ανέχεται...


Μαξίμου Ομολογητού, Κεφάλαια Περί Αγάπης 1.15

Παράκλησις...

Μικρά Παράκλησις εις την Υπεραγία Θεοτόκον
Ψάλλει ο Χορός των Σιμωνοπετριτών Πατέρων

Ωδαί 'Ζ, 'Η, 'Θ, Άξιον εστίν, Μεγαλυνάρια

Δευτέρα 3 Αυγούστου 2009

Παναγία η ωραιότερη γυναίκα του κόσμου, Μοναχού Mοϋσέως Αγιορείτου


Η Παναγία, κατά τον άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό, τον μεγαλύτερο δογματικό πατέρα της Εκκλησίας μας, “κατέχει τα δευτερεία της Αγίας Τριάδος”.

Δηλαδή εμείς οι ορθόδοξοι χριστιανοί μετά την Αγία Τριάδα τιμάμε την Παναγία. Μεγάλη όντως τιμή. Στο πρόσωπο της Παναγίας τιμάται το γυναικείο φύλο. Ο πιστός ελληνικός λαός τιμά ιδιαίτερα κι ευλαβείται πολύ την Παναγία. Αυτό φαίνεται και στο ότι από τις 30.000 εκκλησίες, παρεκκλήσια κι εξωκλήσια όλης της Ελλάδος οι 6.000 είναι αφιερωμένες σε εορτές της Παναγίας και οι περισσότερες στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Μάλιστα από τα 1.000 μοναστήρια της Ελλάδος τα 300 τιμώνται σ’ εορτές της Παναγίας· Γέννηση, Ευαγγελισμός, Ζωοδόχος Πηγή, Τιμία Ζώνη, Κοίμηση. Τα στοιχεία αυτά λαμβάνουμε από τα επίσημα Δίπτυχα της Εκκλησίας της Ελλάδος του 2008. Στο Άγιον Όρος, τα ωραία προσωνυμούμενο “Περιβόλι της Παναγίας”, από τον πολύπλαγκτο Σκοπελίτη Ξηροποταμηνό μοναχό Καισάριο Δαπόντε, ονομασία που επεκράτησε, η τιμή της Παναγίας πλησιάζει τα όρια της λατρείας. Από τις 20 μονές οι 5 τιμώνται στην Παναγία. Από τις 12 σκήτες οι 3 είναι αφιερωμένες στην Παναγία. Από τα 300 κελιά περίπου τα 50 πανηγυρίζουν σ’ εορτές της Παναγίας.
Κέντρο του θεομητορικού εορτασμού τον Αύγουστο στον ιερό Άθωνα είναι ο πάνσεπτος ναός του Πρωτάτου στις Καρυές. Αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Η πολυπρόσωπη και κατανυκτική μεγάλη εικόνα του τέμπλου παρουσιάζει κατά τη βυζαντινή παράδοση τη σύνταξη των αποστόλων και πρώτων επισκόπων γύρω από τη νεκρική κλίνη της Θεοτόκου. Ο Χριστός ψηλά μετά αγγέλων να παραλαμβάνει την ψυχή της. Η ίδια εικόνα σε μικρό μέγεθος στο προσκυνητάρι. Μεγάλη και ωραιότατη ίδια παράσταση σε τοιχογραφία από τον χρωστήρα του Θεσσαλονικέως Πανσέληνου και της συνοδείας του στα τέλη του 13ου αιώνος. Η θαυματουργή εικόνα του Άξιον Εστί δεσπόζει και λάμπει στο προσκυνητάρι της, με την κεντητή ποδιά, τα’ ασημένια καντήλια, τα άνθη, τα θυμιάματα, τα’ αφιερώματα, τις λαμπάδες, τις μετάνοιες, τους μύριους ασπασμούς. 15 Αυγούστου 2008 και όλο το Άγιον Όρος αγρυπνεί εκ βαθέων ψάλλοντας: “Και σε μεσίτριαν έχω προς τον φιλάνθρωπον Θεόν μη μου ελέγξη τας πράξεις ενώπιον των αγγέλων· παρακαλώ σε Παρθένε βοήθησόν μοι εν τάχει”. Η θεοτοκοφιλία μοναχών και λαϊκών είναι δικαιολογημένη, δίκαιη, πηγαία, αυθόρμητη και ειλικρινής. Η Παναγία είναι το καλύτερο που είχε να δώσει όλη η ανθρωπότητα στη θεότητα. Είναι η ωραιότερη, σεμνότερη, ταπεινότερη και ιερότερη γυναίκα του κόσμου.



Εφημερίδα Μακεδονία 17/08/2008