Μεσημέρι Τρίτης, ξεκινούμε από την Σκήτη του Αγ. Ανδρέα. Αριστερά μας η Αθωνιάδα Σχολή. Διασχίζουμε με γοργά βήματα τα δαιδαλώδη καλντερίμια των Καρυών. Εκατέρωθεν βιαστικοί προσκυνητές, μοναχοί, αυτοκίνητα, δυο τρία μαγαζάκια με αγιορείτικα ενθύμια. Όλα μας αφήνουν αδιάφορους. Η πρώτη μας επίσκεψη στην πρωτεύουσα του αγιωνύμου Όρους δεν μπορεί παρά να λογιστεί ως ευκαιρία για προσκύνημα στο κελλί του γέροντα. Στα δεξιά μας το Πρωτάτο με την εικόνα του Άξιον Εστί και τις περίφημες αγιογραφίες του Εμμανουήλ Πανσέληνου, κορυφαίο δείγμα της μακεδονικής σχολής. Θα του αφιερώσουμε το πρωινό της επομένης.Μετά την μονή Κουτλουμουσίου το μονοπάτι συνεχίζει μέσα στο δάσος και περπατάμε πάνω σε ένα πυκνό στρώμα από πεσμένα φύλλα. Φουντουκιές, πλατάνια και καστανιές έχουν φορέσει τα φθινοπωρινά τους χρώματα. Το φως λιγοστεύει μέσα στα δέντρα, αλλά ο προορισμός μας ως “φάρος” δεν μας επιτρέπει να λοξοδρομήσουμε. Ο δρόμος κατηφορικός κι όμως είναι διάχυτο το αίσθημα της “ανάβασης”. Τα λόγια στο βιβλίο του ιερομόναχου Νικολάου, νυν Μεσογαίας, μαρτυρούν πως για χρόνια ολόκληρα οι προσκυνητές διασχίζουν το ίδιο ακριβώς μονοπάτι με τις ίδιες ακριβώς σκέψεις.
“Σε λίγο, να σου και φαντάζει το ταπεινό καλυβάκι του π. Παϊσίου. Απέχει περίπου δεκαπέντε λεπτά. Η στέγη από λαμαρίνα. Ένα κυπαρίσσι ακριβώς δίπλα σε υποβάλλει. Είναι κάπως πιο χαμηλά από μας. Μπορεί όμως και να ΄ναι το υψηλότερο σημείο της γης…” ¹ Μετά το ξύλινο γεφυράκι μια μικρή ταμπελίτσα με χαραγμένη την λέξη “Παναγούδα” μας στέλνει δεξιά. Ακολουθούμε περιμετρικά την περίφραξη του κελλιού για να φτάσουμε στη είσοδο. Έξω από την πορτούλα ένα λάστιχο με τρεχούμενο νερό κι ένα πλαστικό κουτί με λουκούμια πάνω στο δέντρο εξακολουθούν να καλωσορίζουν τους οδοιπόρους από τότε. Ο μοναχός που έχει αναλάβει το διακόνημα της φιλοξενίας των προσκυνητών μας ξεναγεί στον χώρο και τον χρόνο. Εδώ μόνασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο γέροντας Παΐσιος, κατά κόσμον Αρσένιος Εζνεπίδης, “…οσιακή μορφή του σύγχρονου αθωνικού μοναχισμού, πνευματικό ανάστημα και βιογράφος του αγίου Αρσενίου του Καππαδόκη…” ²
Το εσωτερικό του κελλιού απέριττο. Το δωμάτιο του γέροντα, το στασίδι, το παρεκκλήσιο. Το τέμπλο του ιερού από σανίδια και καρφωμένες χάρτινες εικονίτσες. Και πάλι από το βιβλίο του τότε ιερομόναχου Νικολάου διαβάζουμε, “…μου έκανε εντύπωση ότι, ενώ σ’ όλες σχεδόν τις εικόνες τα χέρια των αγίων ήταν λειωμένα, στην εικόνα του Κυρίου, τα πόδια Του ήταν σβησμένα. Κάποια άλλη φορά έκλεψα την ευκαιρία και του φανέρωσα την παρατήρηση μου. Μου είπε τότε:-Στο πρόσωπο φιλούμε με αγάπη, στα χέρια από σεβασμό, στα πόδια φιλούμε μόνο με συντριβή…Τους αγίους τολμούμε να τους φιλήσουμε στα χέρια. Τον Χριστό όμως μόνο στα πόδια αντέχουμε να Τον ασπασθούμε…” ³ Η οριακή λιτότητα του μοναχικού βίου πραγματική γροθιά στο στομάχι όλων όσων έχουμε ταυτίσει την ιεροσύνη με την εξουσία και την μεγαλομανία, όλων όσων έχουμε αντικαταστήσει το εκκλησιάζεσθαι με το θρησκεύεσθαι.
Συνεχίζουμε την πορεία μας ανηφορικά. Με λίγο κόπο βρίσκουμε ένα σημείο στην απέναντι πλαγιά που η θέα μας αποζημιώνει. Το δροσερό φθινοπωρινό απόγευμα του Αγίου Όρους ροδίζει από τις αποχρώσεις του ήλιου καθώς αποσύρεται πίσω από το βουνό. Νυχτώνει νωρίς πια. Η θεά των Καρυών μοναδική, ακριβώς στην κορφή του λεγόμενου και “Λάκκου” με τα δεκάδες κελλιά, σκήτες και καθίσματα. Ακριβώς μπροστά μας η Παναγούδα το κελλί του γέροντα, επισήμως κελλί του Γενεθλίου της Θεοτόκου. Το κελλί του Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου, πιο ψηλά το κελλί των Τυπογράφων, ξεχωρίζει από μακριά το κελλί της Αγ. Τριάδος με τον χαρακτηριστικό μπλε τρούλο, το κελλί των Κερκυραίων… Μικρές πολύχρωμες ψηφίδες που στοιχειοθετούν την πραγματική εικόνα του Αγίου Όρους. Η “ησυχία” του Όρους εκκωφαντική. Στα ταπεινά κελλάκια “σιγοβράζει” το πολύβουο μελίσσι του ορθοδόξου μοναχισμού. Των προσευχομένων υπέρ υγείας και ειρήνης του σύμπαντος κόσμου.
Στο ταξίδι της επιστροφής πέφτει στα χέρια μου ένα παλιό βιβλίο με το δοξαστικό που συνέταξε ο Άγιος Νικόδημος για τους αγιορείτες πατέρες: “ Ώ μελισσών θεοσύλλεκτε, ο έν ταις οπαίς και σπηλαίοις του Όρους καθάπερ έν σίμβλοις νοητοίς το γλυκήτατον μέλι της ησυχίας κηροπλαστήσας”.
¹,³ Ιερομονάχου Νικολάου, Άγιον Όρος το υψηλότερο σημείο της γης, Εκδόσεις Καστανιώτη.
¹,³ Ιερομονάχου Νικολάου, Άγιον Όρος το υψηλότερο σημείο της γης, Εκδόσεις Καστανιώτη.
² Γαβριήλ Νικολάου Πεντζίκη, Άγιον Όρος Τόμος 2, Εκδόσεις Explorer
Ευροκλύδων
Τεύχος 24, Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2008
