Πέμπτη 27 Μαρτίου 2008

Διαδρομή από τη στάση του λεωφορείου


Άνθρωποι διαβάτες, πεζοπορία και μαθήματα στα εργοστάσια, στις αγορές, στο φόρτωμα των σακιών. Στην θυσία της προσμονής όπως επιστρέφουν στο σπίτι τους. Στο μόχθο της προσευχής και της βιοτικής.

Αυτή η σιωπή. Αγόγγυστα τα κουρασμένα κορμιά τους. Οι ψυχές τους χαρά. Όλα τα άλλα μοναξιά και επίδειξη. Λαμαρίνα βαμμένη και λούσα.

Εκείνη η εικόνα του «αγιασμένου» στη στάση της λαχαναγοράς, απόγευμα που αρχίζει να χαμηλώνει το φως του ο ήλιος.

Το μέγιστο μάθημα της ζωής όταν μου πρόσφερε μια κονσέρβα για την επέτειο του γάμου του και με ρώτησε αν έχω να κοιμηθώ και πού το βράδυ. Μόλις έφτασα στη στάση και μόλις με έβλεπε και τον έβλεπα. Το άγγιγμα του Θεού είναι μέσα μας και το κάναμε δίπλα μας ή δεν το αγγίζουμε με το βλέμμα μας τον δίπλα μας άνθρωπο. Μου ζήτησε να μείνω σπίτι του. Ο εγωιστής όμως άνθρωπος – εγώ – δεν το δέχτηκα. Πόσες στιγμές συμβαίνει τούτη η στάση.

Καλότυχε καλέ μου. Τούτο μου μένει σε μιαν εικόνα να σε κοιτώ και να κλαίω που δεν σε συνάντησα ξανά.

Αρκεί που είδα την παρουσία Σου Κύριε των δυνάμεων.

Η Θεσσαλονίκη, δηλαδή οι άνθρωποί της, είναι η αιώνια παραμυθία της ζωής και του ύπνου «εν αγκάλαις» Θεού και Κυρίου.

Αν το πούμε πραγματικότητα – μεγάλη λέξη με δεκατέσσερα γράμματα.

Είναι η ενορία που μας έλειψε. Η μνήμη του θανάτου, η ζωντάνια της προσφοράς που αποδιώξαμε γι’ άλλα.

- Πόσο πολύ σ’ αγάπησα… λέει σ’ ένα τραγούδι ο Θηβαίος. Η Δήμητρα έλεγε πως είναι το τραγούδι μας. Μετά έφυγε η Δήμητρα. Το τραγούδι το ακούω και κάνω σχόλια. Τώρα σκέφτομαι πως είχε δίκιο.


Ένας άγνωστος φίλος

του Ευροκλύδωνα

Δευτέρα 24 Μαρτίου 2008

Η προσευχή, το πνευματικό μας κινητό τηλέφωνο


Η προσευχή είναι το πνευματικό μας κινητό τηλέφωνο. Μέσω αυτής μπορείς όπου κι αν βρίσκεσαι να συνομιλείς με το Θεό. Δεν έχει λογαριασμό ούτε χρέωση ανά λεπτό. Πληρώνεται με λίγο κόπο μόνο για την «εγγραφή» και τη «σύνδεση». Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα με το σήμα. Το σήμα του κινητού αυτού δεν εξαρτάται από το γεωγραφικό σημείο στο οποίο βρισκόμαστε, αλλά από το πνευματικό σκαλοπάτι και τον τρόπο χρήσης της συσκευής.

Έτσι, κατά τον Αββά Αναστάσιο, έχουμε επτά τρόπους και είδη προσευχής. Απ’ αυτούς οι τρεις συναντώνται σε ανθρώπους που βρίσκονται κάτω από το φόβο και την απειλή της τιμωρίας, ενώ οι άλλοι τέσσερις σ’ εκείνους που ήδη μετέχουν από εδώ στη Βασιλεία του Θεού. Στο πρώτο σκαλοπάτι (που είναι και το στέκι μας) ο άνθρωπος είναι βυθισμένος στις ηδονές και στέκεται στην προσευχή του κατάδικος, χωρίς θάρρος προς το Θεό. Δεύτερο σκαλοπάτι είναι εκείνο στο οποίο ο άνθρωπος στέκεται μπροστά στο Θεό και συνομιλεί μαζί Του επειδή νιώθει πως είναι χρέος του. Ο τρίτος τρόπος προσευχής είναι διαφορετικός από τους δυο πρώτους. Κατ’ αυτόν ο άνθρωπος προσεγγίζει το Δεσπότη Χριστό σαν δούλος. Όμως κι ο δούλος φοβάται και περιμένει τιμωρία. Κατά τον τέταρτο τρόπο ο άνθρωπος πλησιάζει το Θεό σαν μισθωτός, που έχει ελευθερωθεί από τα πάθη του και περιμένει, χάρη στη φιλανθρωπία του Θεού, να λάβει μισθό.

Ο πέμπτος τρόπος προσευχής είναι ανώτερος από τους τέσσερις προηγούμενους. Ο άνθρωπος τότε, στέκεται μπροστά στο Θεό και συνομιλεί μαζί Του σαν φίλος. Ο έκτος τρόπος προσευχής είναι ακόμη ανώτερος, όταν πλέον ο άνθρωπος πλησιάζει το Θεό ως υιός και προσεύχεται με θάρρος. Εδώ έχει εφαρμογή το ρητό: « Εγώ είπα ότι είσαστε κατά χάριν θεοί και υιοί του Υψίστου όλοι». Όσοι θέλετε (…)! Ο έβδομος τρόπος προσευχής συνδέεται με την κατά Θεό πρόοδο και προκοπή. Αυτός ο τρόπος είναι ανώτερος απ’ όλους. Κατ’ αυτόν, ο άνθρωπος έφτασε πλέον στο σημείο να έχει γίνει αδελφός του Χριστού και τότε απορρέουν απ’ αυτόν, με κάθε λαμπρότητα, οι καρποί του Αγίου Πνεύματος.

Η προσευχή του αγίου Νύμφωνος, επισκόπου Κωνσταντινουπό- λεως, φανερώνει ιδιαίτερα τους καρπούς της προσευχής των δυο τελευταίων τρόπων, όπως το θάρρος και η εν δοξολογία δέηση:

...Ελέησέ με, η πλούσια πηγή του ελέους
και μην αποστρέψεις το αγαθόν σου πρόσωπο από εμένα.
Μην πεις Κύριε: Δεν σε γνωρίζω!
Μην πεις: Που ήσουν ως τώρα;
Μην με περιφρονήσεις το χώμα, τον καπνό, τη φθορά…
το ερείπιο των δαιμόνων, το σκάνδαλο των ανθρώπων.
Μη με αποστραφείς, Δέσποτα, αλλά
λυπήσου με και σώσε με.
Γιατί ξέρω, Φιλάνθρωπε, ότι δεν θέλεις
«το θάνατο του αμαρτωλού, ως το
επιστρέψαι και ζην αυτόν».
Δεν θα Σ’ αφήσω, αν δε με ελεήσεις, αν δε με βοηθήσεις!!!...

Όλα αυτά τα σκαλοπάτια, νιώθουμε ίσως, πως μας κούρασαν κιόλας. Αυτό συμβαίνει επειδή προσπαθούμε να μετρήσουμε τον κόπο. Ό,τι αφορά τον Θεό δεν έχει μέτρο, ούτε λογική ανθρώπινη. Όμως η βίωση της προσευχής ενεργοποιεί τα πνευματικά μας αισθητήρια, τον πνευματικό μας εγκέφαλο που έχει την δύναμη να αντιληφθεί, όσο είναι δυνατό, το Θεό.

Ο άγιος Άνθιμος της Χίου, απευθυνόμενος στις μοναχές του μοναστηριού του, τόνιζε: «Η προσευχή δεν είναι κοπιαστικό έργο. Είναι εσωτερική εργασία, είναι θερμή κατάνυξη της ψυχής. Χρειάζεται, όμως, η προσευχή τη νηστεία και την αγρυπνία. Η νηστεία μαραίνει τα πάθη και η αγρυπνία τα νεκρώνει. Η προσευχή δίνει φτερά στον άνθρωπο και τον ανεβάζει στους ουρανούς, χαρίζοντάς του ουράνια χαρίσματα».Κι άλλοτε ο γέροντας Παΐσιος: «Δεν υπάρχουν μακαριότεροι άνθρωποι από εκείνους που έπιασαν επαφή με τον Ουράνιο Σταθμό και είναι δικτυωμένοι, με ευλάβεια, με το Θεό».

Καλέστε, λοιπόν, … Ουρανό!!!

Από τον Π.Χ.

Πέμπτη 20 Μαρτίου 2008

Η Ορθοδοξία ως σκάνδαλον...


Του Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου

Μέσα σε περίοδο σκανδάλων, κοινωνικών και εκκλησιαστικών, εορτάσθηκε από την Εκκλησία η εορτή της Ορθοδοξίας. Έγιναν πολλές αναλύσεις για την ορθόδοξη πίστη και ζωή και παρουσιάσθηκε από μερικούς η Ορθοδοξία ως μια θρησκεία και μια τέλεια θρησκευτική ιδεολογία που μπορεί να βοηθήση τον σύγχρονο άνθρωπο, ουσιαστικά για να κλεισθή ακόμη περισσότερο μέσα στην ατομικότητά του. Το ίδιο, άλλωστε, κάνουν όλες οι θρησκευτικές ιδεολογίες και όλες οι θρησκευτικές σέκτες.

Όμως, τελικά η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι ένα σκάνδαλο, κυρίως για τον σύγχρονο άνθρωπο που θέλει να χρησιμοποιή κάθε ιδεολογία, ακόμη και την θρησκευτική, για ωφελιμιστικούς και χρησιμοθηρικούς σκοπούς.

Η λέξη σκάνδαλο δηλώνει την παγίδα και τον βρόχο που στήνεται από κάποιον εχθρό και μεταφορικά η λέξη σκάνδαλο σημαίνει τον πειρασμό, το πρόσκομμα. Με αυτήν την έννοια και η Ορθοδοξία είναι σκάνδαλο για όσους δεν γνωρίζουν το εσωτερικό της βάθος και την εσωτερική της πληρότητα, είναι και γίνεται παγίδα και βρόχος, πειρασμός και πρόσκομμα.

Είναι σκάνδαλο για όσους, επηρεασμένοι από την θρησκευτική και μυστικιστική παράδοση της Ανατολής, την εντάσσουν μέσα στις άλλες θρησκείες, προσπαθώντας να αποκομίσουν οφέλη θρησκευτικά και μυστικιστικά και αγνοούν ότι δεν πρόκειται για θρησκεία, αλλά για Εκκλησία, μια Θεανθρώπινη κοινωνία που απαλλάσσει τον άνθρωπο από την αρρώστια της Θρησκείας.

Είναι σκάνδαλο για όσους, επηρεασμένοι από τον σχολαστικισμό του Καθολικισμού και τον ηθικισμό του Προτεσταντισμού, θεωρούν ότι και αυτή έχει φιλοσοφικές – ιδεολογικές αλήθειες και ηθικό σύστημα για μια ευτυχισμένη ζωή, με την συμβατική έννοια του όρου, και αγνοούν ότι η Ορθοδοξία θεραπεύει το πυρήνα της προσωπικότητος του ανθρώπου.

Είναι σκάνδαλο για όσους την ερμηνεύουν μέσα από τα δυτικά πρότυπα της μεταφυσικής, του φεουδαλισμού, και γι’ αυτό την πολεμούν, όπως το έκαναν οι διαφωτιστές, οι ρομαντικοί και οι μοντερνιστές, αγνοώντας όμως ότι η Ορθοδοξία είναι αντιμεταφυσική στην βάση της και βρίσκεται στον αντίποδα του φεουδαλισμού, γι’ αυτό και δεν την ενοχλούν τα βέλη των διαφόρων δυτικοευρωπαϊκών ρευμάτων, ούτε ποτέ στον χώρο της δημιουργήθηκαν τέτοια εχθρικά προς αυτήν ρεύματα. Και όσα υπάρχουν είναι μεταπρατικά.

Είναι σκάνδαλο για όσους θέλουν να επενδύσουν σε αυτήν τα πάθη τους, κυρίως την φιλοδοξία, την φιληδονία και την φιλαργυρία, και να την χρησιμοποιήσουν για κοινωνικούς και πολιτικούς σκοπούς και αγνοούν ότι η ουσία της Ορθοδόξου Παραδόσεως είναι η μετατροπή της φιλαυτίας σε φιλοθεΐα και φιλανθρωπία.

Είναι σκάνδαλο για όσους την χρησιμοποιούν για την συγκρότηση των ιδιοτύπων “ιερατείων” και “επισκοπάτων” και αγνοούν ότι στην Ορθόδοξη Εκκλησία είναι ξένα όλα αυτά τα συστήματα που κάνουν λόγο για κληρικοκρατία και λαϊκοκρατία.

Είναι σκάνδαλο για όσους την θεωρούν ως μια οργάνωση ευσεβών ανθρώπων, γιατί αγνοούν ότι οι ομάδες των καθαρών, από τον μανιχαϊσμό μέχρι τις πολλές θρησκευτικές κινήσεις του Μεσσαίωνος, δεν έχουν καμιά σχέση με την Ορθόδοξη Εκκλησία, που είναι χώρος των ειλικρινώς μετανοούντων, χωρίς συμφέροντα και ατομικούς σκοπούς.

Είναι σκάνδαλο για όσους την θέλουν ως ένα δεκανίκι του εθνικισμού και του καπιταλισμού, αγνοώντας ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία διακρίνεται από την οικουμενικότητά της και την αγάπη της για τον άνθρωπο, “όπου γης”, κυρίως τον πονεμένο και βασανισμένο από κάθε τυραννική εξουσία.

Είναι σκάνδαλο για όσους την θεωρούν ως ένα Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και ένα παράρτημα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων ή εκφραστή διαφόρων πολιτικών σχηματισμών, που είναι όμως αναγκαίοι σε μια δημοκρατική κοινωνία, αγνοώντας ότι η Εκκλησία αγκαλιάζει όλους τους ανθρώπους σε όποια κόμματα κι αν βρίσκονται, όπως ακριβώς η κλώσσα σκεπάζει όλα τα πουλιά της, ανεξάρτητα από το χρώμα του καθενός.

Είναι σκάνδαλο για όσους ψάχνουν μέσα σε αυτήν σκάνδαλα ποικίλης μορφής και βαθμού, γιατί το δικό της σκάνδαλο είναι ότι αγαπά όλους και όλα και δεν θεωρεί τους άλλους ως εχθρούς. Δεν έχει εχθρούς.

Όποιος βλέπει την Ορθόδοξη Εκκλησία μέσα από τέτοιες παραμορφωτικές διόπτρες σκανδαλίζεται μαζί της. Στην ουσία η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι σκάνδαλο, όπως σκάνδαλο μπορεί να γίνη ο φωτεινός ήλιος, ο οποίος ανήκει σε όλους, τους φωτίζει και τους θερμαίνει, αλλά κανείς δεν μπορεί να τον ιδιοποιηθή και να τον αντικρύση κατάματα, γιατί θα τυφλωθή.

Όποιος θέλει να μάθη την φωτεινότητα και την θαλπωρή της Ορθοδοξίας, μπορεί να διαβάση τα κείμενα του αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου και του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, καθώς επίσης και το ωραίο βιβλίο του Vladimir Lossky “Η μυστική θεολογία της Ανατολικής Εκκλησίας”. Κι αν δεν έχει χρόνο και τρόπο να διαβάση τέτοια κείμενα, τότε ας χαρή το περίφημο βιβλίο που λέγεται “Γεροντικόν”, αλλά και τα έργα του Ντοστογιέφσκυ και του Παπαδιαμάντη, όπου θα βρη τους ταπεινούς εκφραστές της Ορθοδόξου Παραδόσεως που τραγουδούν “τά τραγούδια του Θεού”, που ζουν ταπεινά στον χώρο της Εκκλησίας, χωρίς φανφάρες, ταρτουφισμούς, βερμπαλισμούς και θεατρινισμούς, που μετανοούν και αισθάνονται την Ορθόδοξη Εκκλησία όχι ως ένα στοχαστικό χώρο, ούτε ως ένα κοινωνικό και ηθικό σύστημα, αλλά ως μια κοινότητα ταπεινών και εξαγιασμένων ανθρώπων, ως ένα πνευματικό νοσοκομείο που προσφέρει λάδι και κρασί για να γιάνουν οι πληγές τους. Αυτό το συναντούσε κανείς στον π. Παΐσιο, τον π. Πορφύριο, τον π. Ιάκωβο, τον π. Εφραίμ, τον π. Σωφρόνιο.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι ζωή για τους παραπάνω, αλλά σκάνδαλο για τους δοκησίσοφους, τους θρησκευομένους, τους ταρτούφους, τους παντός είδους καθαρούς και εκμεταλλευτές, αλλά και αυτούς που θέλουν να την μετατρέψουν σε κοινωνικό, ηθικό και πολιτικό σύστημα, ακριβώς γιατί κανένα Κράτος δεν μπορεί να γίνη και να είναι Χριστιανικό, πολύ δε περισσότερο δεν μπορεί να γίνη ορθόδοξο. Και όπου επιχειρήθηκε να γίνη απέτυχε.

Αυτά είναι τα πραγματικά σκάνδαλα στην Εκκλησία. Και όσοι έχουν εσφαλμένες αντιλήψεις για την Ορθόδοξη Εκκλησία είναι σκανδαλίζοντες ή σκανδαλιζόμενοι, που κι αυτοί τελικά δέχονται την αγάπη της και την θαλπωρή της, γιατί η Εκκλησία είναι μάνα και όχι σύστημα, είναι Νοσοκομείο που θεραπεύει πληγές και όχι σύστημα που εγκλωβίζει και σκοτώνει με τις απρόσωπες ιδεολογίες.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι ο “χώρος” όπου ακούγονται και βιώνονται, όπως θα έλεγε και ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος, “οι των θείων ερώτων ύμνοι”. Και όποιος τελικά αντέχει. Για τους άλλους είναι σκάνδαλο και μωρία.

Από το περιοδικό "Εκκλησιαστική ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ", Απρίλιος 2005

Τρίτη 18 Μαρτίου 2008

Πίστη, μια σχέση ελευθερίας


Το πάθος και η σταύρωση, που οδηγούν στην Ανάσταση του Κυρίου, οικοδομούν μια νέα πραγματικότητα στη σχέση ανθρώπου και θείου, στη σχέση κτιστού και ακτίστου. Ο άνθρωπος καλείται να ανακαινίσει την ύπαρξή του και να γίνει κατά χάριν θεός, μέσω της αναπτύξεως μιας προσωπικής υϊκής σχέσεως με τον Θεό-Πατέρα, αντίστοιχη της αγαπητικής σχέσεως Υιού-Πατέρα. Και βέβαια, μιλάμε για μια σχέση ζωοποίησης, νίκης πάνω στο θάνατο, το πιο τραγικό και συγκλονιστικό αποτέλεσμα της πτώσεως των πρωτοπλάστων.

Αν αναλογιστούμε ποια η σημασία της λέξης σχέση, οδηγούμαστε στην έννοια ενός δεσμού, προσωπικού και στενού, του οποίου βασικό χαρακτηριστικό είναι η πίστη στον άλλο. Ποιο, όμως, το πραγματικό νόημα του ρήματος πιστεύω; Στην καθημερινή μας ζωή τη συγκεκριμένη λέξη τη συναντάμε συχνά διατηρώντας μια βασική σημασία. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε φράσεις τύπου «οι σύζυγοι αντάλλαξαν όρκους αιώνιας πίστης, «πιστεύω στις δυνατότητές σου», «πιστεύω ότι δε θα με προδώσεις» κ.α. Από τα παραπάνω εύκολα συμπεραίνουμε ότι πίστη σημαίνει εμπιστοσύνη και όταν εμπιστευόμαστε κάποιον, δε στηριζόμαστε σε λογικές αποδείξεις, σε αποδεδειγμένα θεωρήματα ή συμπεράσματα. Η αλήθεια είναι ότι μπορεί να έχουμε ενδείξεις για κάποιον από την μέχρι τώρα πορεία του ή από αυτά που έχουμε ακούσει, αλλά δεν μπορούμε να έχουμε απόδειξη ότι δεν θα μας προδώσει. Άλλο απόδειξη και άλλο ένδειξη. Η πρώτη δεσμεύει την ελευθερία μας, η δεύτερη δε μας υποχρεώνει, απλώς μας ωθεί να εμπιστευτούμε, δηλαδή να ελευθερωθούμε. Η πίστη, λοιπόν, σημαίνει εμπιστοσύνη και εμπιστοσύνη, βέβαια, συγκεκριμένα σε πρόσωπα και όσον αφορά στην Ορθόδοξη Πίστη στον Τριαδικό Θεό. Και πιστεύεις ελεύθερα, όχι γιατί σε εξαναγκάζει κανείς στην αποδοχή αποδεδειγμένων θεωρητικών αρχών, αλλά γιατί προκαλείσαι να εμπιστευτείς το πρόσωπο του Θεού, όχι λόγω της συνεχούς παρουσίας του ή των παρεμβολών του που σε υποχρεώνουν να πιστέψεις, αλλά επειδή το θέλεις και το επιλέγεις.

Εξάλλου, στην ουσία, τι είναι η ορθοδοξία, ο Χριστός ο ίδιος. Ένα κάλεσμα σ’ ένα γιορτινό τραπέζι, μια πρόσκληση αγάπης, εμπιστοσύνης, και βέβαια μια πρόκληση, γιατί είναι πολύ δύσκολο ν’ αφήσεις τη γυναίκα σου, το χωράφι σου, τα πάθη σου και να παρευρεθείς στο γεύμα. Για να το κάνεις αυτό, πρέπει να εμπιστεύεσαι απόλυτα τον οικοδεσπότη, να έχεις συνάψει σχέση μαζί του, ώστε να είσαι σε θέση ν’ αφεθείς, ν’ αφιερωθείς σε αυτόν, να παρατήσεις τα πάντα, γυναίκα, παιδιά, υλικά αγαθά και να του παραδώσεις, να του προσφέρεις την ίδια σου τη ζωή. Αυτό σημαίνει σχέση πίστης, σχέση εμπιστοσύνης. Σε εμπιστεύομαι με τέτοιον τρόπο, ώστε αλλάζω τη στάση μου απέναντι σε ότι συμβαίνει γύρω μου, παίρνω μια ιδιαίτερη στάση απέναντι στην ύπαρξη, κάνω μια μεταστροφή, αλλάζω δηλαδή την κατεύθυνση που έχω πάρει με τη βιολογική μου γέννηση και σου προσφέρω ακόμα και τη ζωή μου. Αυτός είναι ο μάρτυρας, ο Άγιος, η αγιότητα, αυτό είναι η θέωση. Αυτή η σύναψη δεσμού και προσωπικής αγαπητικής σχέσης απόλυτης πίστης με τον Θεό. Και από εκεί και πέρα αυτή η ένωση κτιστού και ακτίστου που βιώνεται δια μέσου των μυστηρίων και βεβαιώνεται με το μυστήριο της Θ. Ευχαριστίας, τη συνεργεία του Αγ. Πνεύματος, οδηγεί σε άλλου είδους καταστάσεις, ξεπεράσματος, υπερκεράσεως, ελευθερίας της μεταπτωτικής ανθρώπινης φύσης.

Όλα τα παραπάνω συγκεφαλαιώνονται μ’ έναν ξεχωριστό τρόπο στην προς Εβραίους Επιστολή, στο 11ο κεφάλαιο στον α΄ στίχο. Εκεί βρίσκουμε έναν ορισμό για τη λέξη πίστη, σύμφωνα με την οποία «έστι δε πίστις ελπιζομένων υπόστασις, πραγμάτων έλεγχος ου βλεπομένων». Σε αυτόν τον υπέροχο ορισμό η πίστη είναι «υπόσταση ελπιζομένων». Άμεσα, λοιπόν, δίνεται ο χαρακτήρας της Εκκλησίας μας. Η πίστη μας είναι οντολογική, πράγμα πού δηλώνεται από τη λέξη υπόσταση, έχει να κάνει με τη ζωή, με τον τρόπο με τον οποίο υπάρχουμε, είναι τρόπος ύπαρξης που στοχεύει στα έσχατα. Η υπόσταση της πίστης μας, της Εκκλησίας μας είναι εσχατολογική, στηρίζεται στην ελπίδα, εκεί όπου δεν υφίστανται οι θεωρητικές αποδείξεις, στο μέλλον, όπου τα πράγματα δεν βλέπονται («πραγμάτων έλεγχος ου βλεπομένων»). Δεν πιστεύουμε, επειδή υποχρεωθήκαμε να αναγνωρίσουμε την ύπαρξη του Θεού. Πιστεύουμε στα «ου βλεπόμενα» γι’ αυτό και είμαστε ελεύθεροι. Πρέπει να κατανοήσουμε, όσο και αν είναι συγκλονιστικό, ότι είμαστε μέλη μιας πολιτείας που δεν έχει υπάρξει ακόμα στην ιστορία. Θα υπάρξει. Το ελπίζουμε και το πιστεύουμε. «επιζητούμεν την μέλλουσαν», δηλαδή κάτι το οποίο δεν βλέπουμε, δεν ξέρουμε, αλλά έχουμε μια βεβαιότητα ότι υπάρχει και γι’ αυτό τον λόγο ζούμε κάτι διαφορετικό, κάτι με προοπτική εσχατολογική.

Η οικοδόμηση μιας τέτοιας σχέσεως πρέπει να περάσει από σταδιακά βήματα. Πρόκειται για μια δυναμική κατάσταση συνεχούς αγώνα, προκειμένου ο άνθρωπος να οδηγηθεί από τη μεταπτωτικότητα της λογικής απόδειξης στην παραδείσια κατάσταση της εμπιστοσύνης. Αυτό, βέβαια, μπορεί να επιτευχθεί και να στηριχθεί μόνο με τη βιωματική οδό. Με τα μυστήρια της Εκκλησίας γίνεται η γνωριμία πρόσωπο με πρόσωπο με τον θεό, απαντώντας θετικά στη κλήση του και ζώντας ένα διαφορετικό τρόπο ύπαρξης που οδηγεί στην κοινωνία, στη βιωματική μετοχή στο άκτιστο. Έτσι μόνο γεννάται μέσα στον άνθρωπο ο «Θείος Έρως», η απόλυτη παράδοση του εαυτού μας στο Θεό, η απόλυτη εμπιστοσύνη, που είναι μια ελεύθερη σχέση και οδηγεί στην ελευθερία της κατάργησης της ανθρώπινης φθοράς. Είναι η ελευθερία και προσφέρει ελευθερία. Είναι το φως και παρέχει φως. Είναι η αγάπη και δίνει αγάπη.

Δυστυχώς, όμως, ο σημερινός άνθρωπος είναι δέσμιος της λογικής απόδειξης. Αυτό που θα πρέπει όλοι μας να αναρωτηθούμε είναι τι είναι σημαντικότερο, να σκέφτεσαι ή να ζεις; Ο έρωτας, το χάδι της μάνας, ο θηλασμός, τι είναι; Είναι κάτι που τεκμηριώνεται με λογικές αποδείξεις; Όχι είναι κάτι πολύ περισσότερο. Είναι τρόπος ζωής. Και μόνο όταν αυτός διαταραχθεί, ζητούνται αποδείξεις. Γι’ αυτό ο κόσμος ζητάει αποδείξεις. Η απάντηση, όμως, δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια κλήση-πρόκληση επαναφοράς, επανασύνδεσης με τον πραγματικό, τον φυσικό, τον αγαπητικό τρόπο ζωής. Δηλαδή τη ζωή της εμπιστοσύνης που τόσο πολύ μας έχει λείψει από τη στιγμή της πτώσεως μέχρι σήμερα.

Κλείνοντας, θα πρέπει να αναλογιστούμε ότι η ουσιαστική και αληθινή πίστη δεν είναι η κορύφωση, η κατακλείδα, θα λέγαμε του βιώματος της Εκκλησίας. Και αυτό γιατί θα υπάρξει στιγμή, όπου η πίστη δεν θα έχει νόημα, δεν θα έχει λόγο ύπαρξης. Καθώς, στα έσχατα τα «ου βλεπόμενα», θα γίνουν βλεπόμενα και «τα ελπιζόμενα», αλήθεια και πραγματικότητα. Είναι η στιγμή που η βασιλεία των ουρανών θα εγκατασταθεί και η πίστη "καταργηθήσεται" (Απ. Παύλος), πράγμα που φανερώνει ότι η πίστη δεν μπορεί να δεσμευτεί ούτε από την ίδια της την ύπαρξη. Τότε θα κυριαρχήσει, σύμφωνα με τον απόστολο Παύλο, η Αγάπη, το απαθές πάθος, όπως την ονομάζει ο Ευάγριος ο Ποντικός, ως η μόνη αλήθεια και πραγματικότητα που "ουδέποτε εκπίπτει".

Χαίρετε

Σ.Δ.Δ

Τετάρτη 12 Μαρτίου 2008

«…εζήτει ιδειν τόν Ιησούν…»



Κάθομαι, διαβάζω και οδοιπορώ μέσα στους λόγους της χάριτος. Κάθε λέξη είναι παράθυρο. Εάν την ανοίξεις, το φως ορμητικά θα εισβάλει. Κάθε γραμμή είναι δρόμος. Εάν τον ακολουθήσεις θα συναντήσεις τη ζωή σου, την ψυχή σου την ύπαρξή σου ολόκληρη. Συναντάς τον τελώνη με σύζυγό του τη συναίσθηση, το Φαρισαίο με την έπαρση, τον νεαρό με τον πλούτο, το νομικό με την ειρωνεία, την πόρνη με την αμαρτία, το ληστή με την ομολογία, το Ζακχαίο με τον πόθο. Όλοι αυτοί και άλλοι πολλοί, δεν είναι άγνωστοι που άφησαν τη σφραγίδα της παρουσίας τους μέσα στο χρόνο. Είναι γνωστοί. Είναι οι κινήσεις, οι στάσεις της ψυχής μου. Είναι οι γάμοι της, οι αναπνοές της. Άλλες είναι αναπνοές ζωής και άλλες εκπνοές θανάτου.

Παρατηρώ τους χώρους της γνωριμίας και της ένωσης. Ο τελώνης παντρεύεται στην προσευχή, ο ληστής στο σταυρό του πόνου, η πόρνη στα δάκρυα που γίνονται μύρα και ο Ζακχαίος στη «συκομορέα». Στέκομαι σε αυτό το χώρο, κάτω από αυτό το δέντρο και από την κερκόπορτα του νου αφήνω τους λογισμούς να με κυριεύσουν. Πώς συμβαίνει αλήθεια, πάντα ένα δέντρο να γίνεται τόπος συνάντησης με το καλό ή με το κακό; Ίσως είναι ένα πεδίο μάχης ανοιχτό από τότε που τη γεύση του καρπού την διαδέχτηκε η θέα του θανάτου. Εκείνος που κατέκτησε το ύψος της συκομουριάς, έγινε θεατής της Ζωής. Το δέντρο αυτό είναι καρπός διασταύρωσης δυο διαφορετικών ειδών: συκιάς και μουριάς. Είδα σε άλλη «γειτονιά» της Γραφής, μια συκιά μόνη της να μένει άκαρπη και να ξεραίνεται. Τα δυο είδη που μας δίνουν ύψος και θέα είναι η Χάρις του Θεού και η προσπάθεια του ανθρώπου. Εάν κάτι από τα δυο λείψει, τα ξερά, χωρίς χυμούς, κλαδιά δεν μπορούν να σηκώσουν το βάρος. Όταν η προσπάθεια έλκει τη χάρη και η χάρη δίνεται στην προσπάθεια τότε η διασταύρωση αυτή γίνεται το κατάλληλο ύψος και μπορεί να σηκώσει το μεγαλύτερο βάρος. Ήταν βαρύς ο Ζακχαίος. Φορτωμένος από τον πλούτο, το αξίωμα, την αδικία, τη συκοφαντία, την εκμετάλλευση. Το διασταυρωμένο δέντρο τον σήκωσε, του έδωσε ύψος παρόλο το φορτίο του. Έφτασε στο σημείο που του πρόσφερε την εκπλήρωση του πόθου του: «ιδείν τόν Ιησούν». Δεν έχει κάτι να πει. Δεν θέλησε κάτι να ζητήσει. Του έφτανε αυτό που έβλεπε. Η θέα του Θεού χύθηκε και γέμισε την ψυχή του, τη ζωή του, παρασύροντας όλα αυτά τα στολίδια που έκρυβαν το κενό του. Εκεί στη «συκομορέα, έγινε η συνάντηση. Στο Ζακχαίο αρκούσε η εικόνα της σωτηρίας του. Ο Κύριος του δίνει ακόμα μια φράση-χρώμα που ολοκληρώνει την εικόνα αυτή. «Ζακχαίε, σπεύσας κατάβηθι». Γρήγορα κατέβα. Αυτό το ανεβοκατάβασμα είναι το υλικό που συνθέτει την εικόνα με την ακριβή θέα. Ανεβαίνει κατεβαίνοντας!

Για να φτάσεις στο ύψος σκαρφαλώνεις στην προσπάθειά σου, στηρίζεσαι στην αγάπη του Θεού και κάνεις το εγώ σου χώμα. Τότε διαρκώς γεύεσαι τη θέα της σωτηρίας σου.

Σάββατο 8 Μαρτίου 2008

Και ο άνθρωπος έπλασε τον... άνθρωπο!


«Κάποιοι ισχυρίζονται κομπαστικά ότι φθάσαμε στο τέλος της θρησκείας και του Θεού. Καθώς γεννιέται η γενετική μηχανική φαίνεται ότι πεθαίνει ο πρώτος και ως τώρα μόνος... γενετιστής, ο Θεός...»

Οπως έγραψε και στο δελτίο Τύπου που εξέδωσε τον Ιούνιο του 2000, «η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος υποδέχεται με ιδιαίτερη χαρά τη μεγαλύτερη και ουσιαστικότερη ίσως ανακάλυψη της ανθρώπινης επιστήμης και τεχνολογίας: την αποκωδικοποί- ηση του ανθρώπινου γονιδιώματος».

Το επίτευγμα και οι συνέπειές του, παρά το ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικά, πιθανότατα καθοριστικά για την πορεία της ανθρώπινης ζωής και των κοινωνιών, παρουσιάζονται περισσότερο με δημοσιογραφική λάμψη παρά με επιστημονική λιτότητα και σαφήνεια. Η άγνοια φαίνεται να ξεπερνάει τη γνώση μας. Γι' αυτό και οι ανακοινώσεις που εκδίδονται παρουσιάζουν περισσότερο ενδιαφέρον παρά ακρίβεια. Το σπουδαιότερο που προσφέρουν είναι ότι επιβεβαιώνουν την αναξιοπιστία τους, καθώς συστηματικά αποδεικνύουν την ανεπάρκεια των προηγουμένων.

Η θέση της Εκκλησίας

Κάθε τι που αποτελεί ανθρώπινη κατάκτηση στο γνωστικό πεδίο η Εκκλησία το αγκαλιάζει με ιδιαίτερη συμπάθεια, ιδίως όταν αυτό συνδέεται με την πρόοδο της υγείας, την ανακούφιση του πόνου, την ελπίδα για βελτίωση της ζωής. Το αναγνωρίζει ως ταξίδι στην πανσοφία του Θεού και ως δώρο της αγάπης και φιλανθρωπίας Του. Όπως τονίζεται στη συνοδική ανακοίνωση : «Η Εκκλησία θαυμάζει το επίτευγμα, επικροτεί την κατάκτηση της νέας γνώσεως, ανακουφίζεται φιλάνθρωπα από την προσδοκία μιας επαναστάσεως στη διαγνωστική, προληπτική και θεραπευτική ιατρική, δοξάζει τον πάνσοφο Θεό για το δώρο και εύχεται και ελπίζει πως η βαθύτερη γνώση της βιολογικής και γενετικής ταυτότητός μας θα διευκολύνει την πορεία προς την πνευματική αυτογνωσία και θεογνωσία».

Όταν όμως η επιστημονική ανακάλυψη δεν συνδυάζεται με σεβασμό στον άνθρωπο ή συνοδεύεται από αλαζονεία, υποκινείται από οικονομικά συμφέροντα και υπηρετεί μυωπικές προοπτικές, τότε κληρονομιά της επιστήμης είναι η ζημία του ανθρώπου. Για τους λόγους αυτούς αντιλαμβανόμαστε ότι «παράλληλα με τις μεγάλες υποσχέσεις, η γενετική επανάσταση εμπερικλείει και τους κινδύνους που εδράζονται στο γεγονός ότι η γνώση μας είναι λιγότερη της άγνοιας, η σύνεση πιο σπάνια από την αλόγιστη επιθυμία και οι αξίες ασθενέστερες από τα συμφέροντα».

Το γεγονός ότι η επιστημονική γνώση μας δεν είναι επαρκής δικαιολογεί την αδυναμία μας να προεκτιμήσουμε ακριβώς τις συνέπειες των επιτευγμάτων μας. Τα σφάλματα στην εκτίμηση του χρονοδιαγράμματος του όλου εγχειρήματος, στον προσδιορισμό του ακριβούς αριθμού των γονιδίων, στην κατανόηση των μηχανισμών και της αποτελεσματικότητας της γονιδιακής θεραπείας δικαιολογούν και λάθος εκτιμήσεις στους επιφαινόμενους κινδύνους της βιολογικής μας υπόστασης, των κοινωνικών ισορροπιών, της διατήρησης των ηθικών παραμέτρων.

Ετοιμότητα και σύνεση

Η Εκκλησία κατανοεί αυτή την αδυναμία και με σύνεση και αίσθημα ευθύνης παρακολουθεί τις εξελίξεις και «εφιστά την προσοχή όλων μας ώστε με κάθε τρόπο να προστατευθεί το ανθρώπινο γονιδίωμα από κάθε μορφής συμφέροντα, οικονομική εκμετάλλευση, ευγονικό προσανατολισμό, αλαζονική κυριαρχία». Είναι βαθιά πεποίθησή μας ότι «το γονιδίωμα δεν είναι αυτό που δίνει την αξία στον άνθρωπο ούτε και το επίτευγμα της αποκωδικοποίησής του, αλλά ο άνθρωπος δίνει αξία στο γονιδίωμά του».

Οι δυνατότητες που παρέχει η γενετική μηχανική φαίνεται ότι μας φέρνουν πιο κοντά στην καταστροφή της βιοποικιλότητος, στην ευγονική απειλή, στη ρατσιστική κυριαρχία, στον πειραματισμό επί των εμβρύων, στη βεβήλωση του αυτεξουσίου, στο άγνωστο του προγραμματισμού της ζωής, στην αλόγιστη παραβίαση της ιδιωτικότητας, στον υποβιβασμό του ανθρώπου σε οικονομική παράμετρο. Κάποιοι ισχυρίζονται κομπαστικά ότι φθάσαμε στο τέλος της θρησκείας και του Θεού. Καθώς γεννιέται η γενετική μηχανική φαίνεται ότι πεθαίνει ο πρώτος και ως τώρα μόνος... γενετιστής, ο Θεός.

Αν έτσι φτιάξει η γενετική τον άνθρωπο, θα έχει η ίδια αρχή, θα έχει μορφή, αλλά το μέλλον της θα είναι... να μην έχει μέλλον. Στην επιδίωξή της να κυριαρχήσει στη ζωή θα έχει καταστρέψει μαζί με τον άνθρωπο και τον κόσμο. Ο άνθρωπος του ανθρώπου θα έχει εξαφανίσει τον άνθρωπο του Θεού. Αν όμως καταφέρει να γίνει περισσότερο πνευματική απ' όσο μηχανική, τότε θα γίνει και πραγματικά γενετική.

Η ταλάντωση ανάμεσα στον ενθουσιασμό και στις υπέρμετρες ελπίδες, αφενός, και στους φόβους και στις απειλές, αφετέρου, οδηγεί μάλλον σε ακρότητες και άδικες για την αλήθεια τοποθετήσεις. Η Εκκλησία επιλέγει τη θέση της αναμονής, της ετοιμότητος και της σύνεσης. Κάθε επίτευγμα επιστημονικό ή τεχνολογικό δεν αρκεί να χαρακτηρισθεί ως θετικό μόνον αν προάγει την υγεία αλλά, κυρίως, αν καλλιεργεί τον σεβασμό στον άνθρωπο. Η ανθρωπότητα, έπειτα από μια πιθανή βιολογική αναστάτωση, ελπίζουμε ότι θα βρει τους τρόπους να προστατευθεί· η σωματική υγεία μάλλον θα βελτιωθεί. Το ερώτημα είναι τι μηχανισμούς θα βρει να αποτρέψει τις απειλές των ψυχοκοινωνικών διαταραχών. Η Εκκλησία στο ερώτημα αυτό προσθέτει και τον σκεπτικισμό της για το ενδεχόμενο η γενετική έκρηξη να οδηγήσει στον ακρωτηριασμό της αιώνιας προοπτικής του ανθρώπου και στον υποβιβασμό της θεϊκής διάστασής του. Θα είναι τραγική κατάληξη αν τελικά γνωρίζουμε τους μηχανισμούς του βιολογικού μας γονιδιώματος και αγνοούμε τη δυναμική και τις μυστικές λειτουργίες του πνευματικού μας ιδιώματος.

Πρόεδρος της Επιτροπής Βιοηθικής της Εκκλησίας της Ελλάδος είναι
ο Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος Χατζηνικολάου

Απο την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 18-02-2001

Παρασκευή 7 Μαρτίου 2008

Μία άλλη προσεγγιση...

Μια φορά κι έναν καιρό, υπήρχε μια πολύ άσχημη πόλη. Βία, εγκλήματα, κυκλοφοριακό, ατυχήματα, ναρκωτικά, βρωμιά και γκρίζοι δυστυχισμένοι πολίτες. Και δεν ήταν καμιά μικρή πόλη, είχε έξι εκατομμύρια κατοίκους που είχαν παραδοθεί εντελώς στην μαυρίλα.

Ένα πρωί, ο διευθυντής του Πανεπιστημίου της πόλης που ήταν μαθηματικός και φιλόσοφος, εκεί που πήγαινε στη δουλειά του και βλέποντας την κατάντια της πόλης του, πήρε μια πολύ περίεργη απόφαση. Δήλωσε την παραίτησή του στο Πανεπιστήμιο, λέγοντας πως ήθελε να διευρύνει την διδασκαλία του και στα έξι εκατομμύρια κατοίκους. Στους μαθητές του στο Πανεπιστήμιο, ο καθηγητής αυτός ήταν γνωστός για τους περίεργους τρόπους διδασκαλίας του. Γενικά, εφεύρισκε αστείους και εντελώς ανορθόδοξους τρόπους για να πετυχαίνει το σκοπό του και περιέργως, πάντα τα κατάφερνε. Για την προεκλογική καμπάνια του λοιπόν, φόρεσε μια στολή σούπερμαν, αυτοχρίστηκε 'υπερπολίτης' και αμολήθηκε στους δρόμους βάζοντας ταυτόχρονα υποψηφιότητα για δήμαρχος. Έφερε πολύ γέλιο στον κόσμο αλλά επειδή όπως έλεγαν, είχε αρκετά ειλικρινή φάτσα, τον ψήφισαν.

Ο καινούργιος δήμαρχος όμως δεν είχε καμία σχέση με τους προηγούμενους. Η πρώτη του κίνηση ήταν να προσλάβει 20 μίμους και να τους σκορπίσει στους δρόμους της πόλης. Η δουλειά τους ήταν να κοροϊδεύουν όσους παραβίαζαν τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας. Σιγά, θα μου πείτε. Οι πολίτες όμως (που εννοείται δεν τηρούσαν τους κανόνες οδικής συμπεριφοράς), άρχισαν να συμμορφώνονται γιατί αποδείχτηκε πως τους πείραζε πολύ περισσότερο η δημόσια κοροϊδία, παρά τα πρόστιμα. Αμέσως μετά, βγήκε σε διάφορες τηλεοπτικές εκπομπές και έκανε ντους, κλείνοντας την παροχή νερού ενώ σαπουνιζόταν, για να δείξει στους πολίτες πώς μπορούν να εξοικονομούν νερό. Και βουαλά! Η κατανάλωση νερού αμέσως έπεσε. Όρισε Ημέρα Γυναίκας όπου οι άντρες θα φρόντιζαν τα παιδιά και οι γυναίκες θα έβγαιναν βόλτα στην πόλη. Αυτό, ήταν ανήκουστο γιατί η συγκεκριμένη πόλη ήταν πολύ επικίνδυνο μέρος τα βράδια, ενώ οι γυναίκες δεν έβγαιναν βόλτες σχεδόν ποτέ ως τότε... 700.000 γυναίκες γέμισαν τους δρόμους πανηγυρίζοντας ενώ ακόμη και o αρχηγός της αστυνομίας ήταν γυναίκα εκείνο το βράδυ.

Μίμος σατιρίζει οδηγό κρατώντας την πινακιδα Incorrecta (Λάθος)

Το καλύτερο; Μοίρασε στους πολίτες ταμπέλες με thumbs up και thumbs down για να επιδοκιμάζουν ή να αποδοκιμάζουν δημόσια τις πράξεις των συμπολιτών τους. Γενικώς σκαρφιζόταν αστείες ή περίεργες καμπάνιες για κάθε τι που ήθελε να πετύχει, όπως όταν ζήτησε να του τηλεφωνήσει (στο προσωπικό του γραφείο μάλιστα) όποιος πολίτης συναντούσε έστω κι έναν υποδειγματικό ταξιτζή. Σύντομα, 150 τηλεφωνήματα συντέλεσαν στο να δημιουργηθεί ομάδα ταξιτζίδων που ο δήμαρχος ονόμασε Ιππότες της Ζέβρας και είχαν την προσωπική του υποστήριξη. Ίδρυσε επίσης ταμείο εθελοντικών φόρων για όσους ήθελαν να δώσουν παραπάνω χρήματα (!) στο δημοτικό ταμείο. Φυσικά και μάζεψε χρήματα. Τέλος, προσπαθώντας να δείξει πόσο σημαντική είναι η ανθρώπινη ζωή, ζωγράφισε αστέρια σε κάθε σημείο θανάτου από τροχαίο στην πόλη, πράγμα εξαιρετικά έξυπνο γιατί το αποτέλεσμα ήταν πανέμορφο αλλά και ιδιαίτερα σοκαριστικό.

Όχι, δεν είναι παραμύθι. Πρόκειται για τον Κολομβιανό Antanas Mockus, τον δήμαρχο της Μποκοτά το 1993. Μετά το πέρας της θητείας του, ο παράξενος αυτός δήμαρχος, ξεκίνησε διαλέξεις αναλύοντας τα συμπεράσματά του από το κοινωνικό του πείραμα. Ένα από τα συμπεράσματά του είναι πως η γνώση δίνει δύναμη αρκεί να καταφέρεις να τη μεταδώσεις μέσω της τέχνης, του χιούμορ και της δημιουργικότητας. Μόνο έτσι οι άνθρωποι αποδέχονται τις αλλαγές. Όλο το άρθρο και τα αποτελέσματα των πρακτικών του σε νούμερα, εδώ:

http://www.hno.harvard.edu/gazette/2004/03.11/01-mockus.html

Τετάρτη 5 Μαρτίου 2008

Λόγος περί νηστείας


Άγιον Όρος...

Μοσχομύριστος, Αγιοβάδιστος τόπος. Σπαρμένος απ’ άκρη σ’ άκρη με λείψανα Αγίων. Χώρος συνάντησης των απογόνων του Αδάμ με τον ξεχασμένο δημιουργό. Εδώ ο άνθρωπος προσπαθεί, αγωνίζεται. Ο Θεός διαρκώς του προσφέρεται. Το ίδιο και ο άνθρωπος. Αγία Τράπεζα, θυσιαστήριο ο Άθωνας. Προχωράς και η ψυχή σου αναπνέει. Κάθε συνάντηση πνευματικό διδασκαλείο. Ρίχνεις τα δίχτυα σου και ψαρεύεις τροφή πνευματική από θάλασσες παραδείσιες.

- Ευλογείτε Γέροντα.

- Ο Kύριος να σε ευλογεί χαρά μου.

- Είστε πολλά χρόνια στο Άγιον Όρος;

- Είμαι εξήντα χρόνια, αλλά τι είναι εξήντα χρόνια για το Θεό; Μια ανάσα είναι.

- Γέροντα θα ήθελα να πείτε δύο πράγματα για τη νηστεία.

- Για να πεις κάτι πρέπει να το βιώνεις, να το ζεις. Μόνο ένας που έχει γεννηθεί κοντά σε θάλασσα ή είναι ναυτικός μπορεί να μιλήσει για τη θάλασσα. Αλλά θα κάνω υπακοή στο θέλημά σου και θα σου πω τί λένε οι πατέρες οι οποίοι ήταν φίλοι της νηστείας.

- Η νηστεία Γέροντα είναι σκοπός;

- Η νηστεία δεν είναι σκοπός, είναι μέσο. Να, σκοπός σου ήταν να έλθεις στο Άγιον Όρος, ήταν ο προορισμός σου. Το καραβάκι που σε έφερε είναι το μέσο. Έτσι και η νηστεία, είναι ένα από τα μέσα που μας έδωσε η αγάπη του Θεού για να Τον ποθούμε. Ο Θεός είναι ο προορισμός μας.

- Πότε εμφανίστηκε η νηστεία;

- Η νηστεία είναι συνομήλικη με την ανθρωπότητα. Μέσα στον Παράδεισο δόθηκε στον άνθρωπο από τον Θεό, μας λέει ο Μ. Βασίλειος.

- Γιατί όμως ο Θεός έδωσε τη νηστεία, για να περιορίσει τον άνθρωπο;

- Όχι, για να τον ελευθερώσει! Ο Ιερός Χρυσόστομος γράφει ότι ο Θεός δημιουργώντας τον άνθρωπο τον έφερε και τον παρέδωσε στο χέρι της νηστείας, η οποία είναι φιλόστοργη μητέρα και άριστος διδάσκαλος. Της εμπιστεύτηκε δηλαδή την σωτηρία του. Άρα η νηστεία είναι παιδαγωγός, δεν περιορίζει αλλά καλλιεργεί τον άνθρωπο.

- Είναι αναγκαία η νηστεία Γέροντα;

- Θα σου απαντήσει πάλι ο Χρυσόστομος: «Αν η νηστεία ήταν αναγκαία στον Παράδεισο, είναι πολύ περισσότερο αναγκαία έξω από τον Παράδεισο. Αν ήταν χρήσιμο το φάρμακο πριν από τον τραυματισμό, είναι πολύ περισσότερο χρήσιμο μετά τον τραυματισμό». Κατάλαβες;

- Τι;

- Η νηστεία μέσα στον Παράδεισο δόθηκε προληπτικά στον άνθρωπο για να μην πέσει. Αφού ο άνθρωπος έπεσε δίδεται θεραπευτικά.

- Τελικά ποιος ο σκοπός της νηστείας;

- Η νηστεία μαραίνει τις κακές επιθυμίες, λέει ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, την καρδιά μας την μαλακώνει, συμπληρώνει ο Άγιος Συμεών ο νέος Θεολόγος. Κάθε καλό και αγαθό έργο δια της νηστείας κατορθώνεται και τελειοποιείται, γράφει ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. Για όλους αυτούς τους λόγους ο Ιερός Χρυσόστομος μας εξομολογείται την αγάπη του προς τη νηστεία. «Αγαπώ τη νηστεία, γιατί είναι μητέρα σωφροσύνης και πηγή κάθε φιλοσοφημένης πράξεως».

- Πώς πρέπει να νηστεύουμε;

- Η νηστεία είναι μέσο και όπλο πνευματικό το οποίο δεν περιορίζεται μόνο στη διατροφή, πρέπει όλος ο άνθρωπος ψυχοσωματικά να συμμετέχει. Άκου τι μας λέει ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος. «Νηστεύεις; Απόδειξέ το δια μέσου των ίδιων των έργων. Αν δεις εχθρό, να συμφιλιωθείς μαζί του. Αν δεις φτωχό, να τον ελεήσεις. Να νηστεύουν τα χέρια, παραμένοντας καθαρά από την αρπαγή και την πλεονεξία. Να νηστεύουν τα πόδια ξεκόβοντας από δρόμους που οδηγούν στην αμαρτία. Δεν τρως κρέας; Να μη φας και την ακολασία δια μέσου των ματιών. Ας νηστεύει και η ακοή. Και η νηστεία της ακοής είναι να μη δέχεσαι κακολογιές και διαβολές. Ας νηστεύει και το στόμα από αισχρά λόγια. Διότι τι όφελος έχουμε, όταν απέχουμε από πουλερικά και ψάρια, δαγκώνουμε όμως και κατατρώγουμε τους αδελφούς μας;

- Πως δαγκώνουμε και κατατρώμε τους αδελφούς μας;

- Με την συκοφαντία και την κατάκριση, που ξεκινούν από την έλλειψη αγάπης για τον αδελφό μας.

- Ευχαριστώ Γέροντα, πολύ με ωφελήσατε.

- Ευχαριστίες πρέπουν στον Θεό που φώτισε του Αγίους μας.

- Την ευχή σας.

- Στο καλό η Χάρις του Θεού να σε σκεπάζει, η Παναγιά μας να σε προστατεύει και οι Άγιοί μας να σε συντροφεύουν. Και μη ξεχνάς νηστεία κυρίως είναι να πεινάσεις για Θεό!!!

Δευτέρα 3 Μαρτίου 2008

Ευροκλύδων...


Άγγελος εξάγγελος μας ήρθε από μακριά…

Για την αλήθεια μας ξανάρθε μετά από μακρά απουσία. Επέστρεψε από τα παλιά, χαϊδεύοντας το πρόσωπό μας ένα γνώριμο αγέρι, φέρνοντας μαζί του ένα σωρό αναμνήσεις. Συναντήσεις, φίλοι, πρόσωπα, εκδρομές, εκδηλώσεις. κατασκηνώσεις…

Όλα έρχονται ανακατεμένα στο μυαλό μας. Με κάποιους χαθήκαμε, με κάποιους τα λέμε συχνότερα, κάποιοι μας ξέχασαν, κάποιους τους ξεχάσαμε εμείς, κάποιοι καινούργιοι ήρθαν να προστεθούν στην παρέα, κάποιοι έφυγαν για να ξανάρθουν, κάποιοι έφυγαν για να μην επιστρέψουν ποτέ…

Ευροκλύδων...

«Θερμός νότιος ή νοτιοανατολικός άνεμος, που πνέει πάνω από την Μεσόγειο και την Ν. Ευρώπη», διαβάζουμε στο λεξικό. Έτσι για μια ακόμη φορά η χαρμόσυνη είδηση μας έρχεται εξ ανατολών. Σε κάποια βιβλία μνημονεύεται ως «υγρός» άνεμος που προκαλεί βροχές και ομίχλες, προς επιβεβαίωση όσων βούρκωσαν ενθυμούμενοι τα παραπάνω. Σε κάποια βιβλία μνημονεύεται ως «ξηρός» άνεμος. (αρχ. Εύρος< εύσ-ρος < ευω «ξηραίνω» και Κλύδων: μεγάλη φουρτούνα, αναταραχή).

Πάντως στην περίπτωσή μας είναι ούριος άνεμος, που επιστρέφει για να φουσκώσει τα πανιά στο μικρό μας καράβι που λέγεται Κέντρο Νεότητος Θηβών. Και δίνει νέα ώθηση για να συνεχιστεί ένα ταξίδι που ξεκίνησε πριν πολλά πολλά χρόνια.

Προς πού; Άγνωστο… Προορισμός μας, Ιθάκη μας; Ίσως να μην έχει και τόση σημασία...

Ευχή μας, να ‘ναι μακρύς ο δρόμος γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις…

«το φθάσιμον εκεί είν’ ο προορισμός σου.

Αλλά μη βιάζεις το ταξίδι διόλου.

Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει·

και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί,

πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο...»

Καλό μας ταξίδι...

(Απο το τεύχος 1 - Απρίλιος 2004)

Αντιπολεμική κραυγή...


Οι Ρώσοι είναι χαμένα κορμιά, ανήθικοι, επιθετικοί, αδίστακτοι, άξεστοι και γενικά σατανικοί. Ευθύνονται για τα περισσότερα δεινά αυτού του κόσμου. Δεν είναι σαν εμάς.

Αυτό είναι με λίγα λόγια η περίληψη των καθημερινών ειδήσεων των Αμερικανών για τους Ρώσους. Μερικές φορές όμως, κάτι ξεγλιστράει μέσα από το δίχτυ της προκατάληψης· ένα μικρό κομμάτι από ένα σημάδι που ’ναι τόσο ξεκάθαρο, αληθινό και πραγματικό, ώστε σφηνώνει κι αφήνει ανοιχτό το σκουριασμένο σιδερένιο παραπέτασμα τόσο, όσο μας χρειάζεται για να δούμε όχι εχθρούς, αλλά συνοδοιπόρους, που ενώνονται μαζί μας με την ιδιότητα των μελών της αδελφότητας της χαράς και του πόνου.

Δες τον Nikolai Pestretsov. Δεν ξέρω πολλά γι’ αυτόν, δεν ξέρω που βρίσκεται τώρα, θα πω όμως αυτά που γνωρίζω.

Τριάντα έξι ετών επιλοχίας στο ρωσικό στρατό. Ήταν εγκατεστημένος στην Angola, αρκετά μακριά από την πατρίδα, και η γυναίκα του είχε έρθει να τον επισκεφθεί.

Στις 24 Αυγούστου, οι στρατιωτικές μονάδες της Νότιας Αφρικής μπήκαν στην Angola, σε μια επίθεση ενάντια στους εθνικιστές αντάρτες που είχαν καταφύγει εκεί. Στο χωριό N-Giva συνάντησαν μια ομάδα Ρώσων στρατιωτών. Τέσσερις σκοτώθηκαν και οι υπόλοιποι Ρώσοι το έσκασαν – εκτός από τον επιλοχία Pestretsov. Πιάστηκε αιχμάλωτος, όπως τουλάχιστον μαθαίνουμε από το ακόλουθο στρατιωτικό ανακοινωθέν της Νοτίου Αφρικής: «Ο επιλοχίας Nikolai Pestretsov αρνήθηκε να αφήσει το σώμα της νεκρής γυναίκας του, η οποία σκοτώθηκε κατά την έφοδο στο χωριό».

Το ανακοινωθέν επαναλάμβανε την είδηση, λες και οι Νοτιοαφρικανοί δεν μπορούσαν να το πιστέψουν. «Κατευθύνθηκε προς το σώμα της νεκρής γυναίκας του και δεν θα το εγκατέλειπε, παρ’ ότι εκείνη ήταν νεκρή».

Πόσο περίεργο. Γιατί δεν έτρεξε να σώσει το τομάρι του; Τι τον έκανε να γυρίσει πίσω; Η αγάπη του γι’ αυτήν; Ήθελε να την κρατήσει στην αγκαλιά του για τελευταία φορά; Ίσως είχε ανάγκη να κλάψει και να θρηνήσει! Ίσως κατάλαβε την ανοησία του πολέμου! Ίσως σκέφτηκε τα γεννημένα και αγέννητα παιδιά του. Ίσως δεν τον ένοιαζε τι θα γινόταν εκείνος.

Ίσως. Δεν μπορούμε ή, τουλάχιστον δεν μπορούμε να ξέρουμε σίγουρα. Μπορούμε όμως να μαντέψουμε. Οι πράξεις του δίνουν την απάντηση.

Βρίσκεται, λοιπόν, μόνος του σε μια φυλακή της Νότιας Αφρικής. Δεν είναι ένας «Ρώσος» ή «στρατιώτης» ή «εχθρός» ή κάποιος απ’ αυτές τις κατηγορίες. Είναι απλώς ένας άνθρωπος, που για μια μόνο φορά νοιάζεται για μια και μόνο γυναίκα, περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο.

Σας παρουσιάζω τον Nikolai Pestretsov, όπου και αν βρίσκεστε, για να δίνει ένα ισχυρό νόημα στις υποσχέσεις, που είναι οι ίδιες παντού. Για να δίνει αξία στη Γραφή, που είναι ίδια σε όλες τις γλώσσες: «Για το καλύτερο ή το χειρότερο, στους καλούς και στους άσχημους καιρούς, στην αρρώστια και στην υγεία, βοήθησέ με Θεέ μου να αγαπώ να τιμώ και να νοιάζομαι μέχρι το θάνατο». Διαφύλαξες την πίστη φωτεινή, λαμπερή. Ας είσαι ευλογημένος!

(Ω, κατά τ’ άλλα, οι Ρώσοι είναι χαμένα κορμιά, ανήθικοι, επιθετικοί, αδίστακτοι, άξεστοι και γενικά σατανικοί. Ευθύνονται για τα περισσότερα δεινά αυτού του κόσμου. Δεν είναι σαν εμάς.) Σίγουρα.


Από το βιβλίο του Robert Fulghum

«Όσα πραγματικά πρέπει να ξέρω,

τα έμαθα στο νηπιαγωγείο…»

Σάββατο 1 Μαρτίου 2008

Στα νησιά του Σολομώντα...


Στα νησιά του Σολομώντα, στο νότιο Ειρηνικό, μερικοί χωρικοί εφαρμόζουν μία μοναδική μέθοδο υλοτομίας. Αν ένα δέντρο είναι τόσο χοντρό, που δεν μπορεί να κοπεί με τσεκούρι, οι ντόπιοι το ρίχνουν κάτω βάζοντάς του τις φωνές. Γεροδεμένοι ξυλοκόποι σκαρφαλώνουν πάνω στο δέντρο την αυγή και ξαφνικά αρχίζουν να ουρλιάζουν με όλη τους τη δύναμη. Συνεχίζουν έτσι για τριάντα ημέρες. Το δέντρο πεθαίνει και πέφτει. Η θεωρία είναι ότι τα ουρλιαχτά σκοτώνουν το πνεύμα του δέντρου. Σύμφωνα με τους χωρικούς η επιχείρηση πετυχαίνει πάντα.

Αχ, αυτοί οι καημένοι, αφελείς και αγαθοί, με τις παράξενες γοητευτικές συνήθειες της ζούγκλας. Το να φωνάζεις στα δέντρα είναι πράγματι μία πρωτόγονη εκδήλωση. Κρίμα που δεν έχουν τα πλεονεκτήματα της σύγχρονης τεχνολογίας και της επιστημονικής σκέψης.

Εγώ, βέβαια, βάζω τις φωνές στη γυναίκα μου. Ουρλιάζω στο τηλέφωνο και στη μηχανή που κουρεύω το γρασίδι, στριγκλίζω στην τηλεόραση, στην εφημερίδα και στα παιδιά μου. Είμαι γνωστός ακόμη, για το ότι κουνάω τη γροθιά μου και καμιά φορά βάζω τις φωνές και στον ουρανό.

Αυτός που μένει δίπλα μας βάζει συχνά τις φωνές στο αυτοκίνητό του. Φέτος το καλοκαίρι τον άκουσα να ουρλιάζει σε μία σκάλα, σχεδόν όλο το απόγευμα. Εμείς οι μοντέρνοι, οι πρωτευουσιάνοι, οι μορφωμένοι χωριάτες, ουρλιάζουμε στην κυκλοφορία, στους διαιτητές, στους λογαριασμούς, στις τράπεζες, στις μηχανές – ειδικά στις μηχανές. Οι μηχανές και τα συναφή ακούνε τα περισσότερα ουρλιαχτά.

Δεν ξέρετε πόσο καλό κάνει. Οι μηχανές και τα πράγματα δεν αντιδρούν. Ακόμη και οι κλωτσιές δεν βοηθάνε πάντα. Όσο για τους ανθρώπους, οι κάτοικοι των νησιών του Σολομώντα ίσως έχουν δίκιο σε αυτό το σημείο. Το να ουρλιάζεις σε έμψυχα όντα, πράγματι συντελεί στο θάνατο του πνεύματός τους. Τα ραβδιά και οι πέτρες μπορεί να ραγίζουν τα κόκαλά μας, οι λέξεις όμως ραγίζουν τις καρδιές μας…


Από το βιβλίο του Robert Fulghum

«Όσα πραγματικά πρέπει να ξέρω,

τα έμαθα στο νηπιαγωγείο…»